________________
(४.२४३-२४३)
चक्करतनवण्णना
१८९
एवमाह - “पस्सथ, भो, अच्छरियं, अयं पुण्णचन्दो पुब्बे एको उग्गच्छति, अज्जेव पन अत्तदुतियो उग्गतो, एतहि राजहंसमिथुनमिव पुण्णचन्दमिथुनं पुब्बापरियेन गगनतलं अभिलङ्घती"ति । तमो आह- “किं कथेसि, सम्म, कुहिं नाम तया द्वे पुण्णचन्दा एकतो उग्गच्छन्ता दिट्ठपुब्बा, ननु एस तपनीयरंसिधारो पिञ्छरकिरणो दिवाकरो उग्गतो"ति, तमझो हसितं कत्वा एवमाह - "किं उम्मत्तोसि, ननु इदानेव दिवाकरो अत्थङ्गतो, सो कथं इमं पुण्णचन्दं अनुबन्धमानो उग्गच्छिस्सति ? अद्धा पनेतं अनेकरतनप्पभासमुदयुज्जलं एकस्सापि पुञ्जवतो विमानं भविस्सती"ति । ते सब्बेपि अपसारयन्ता अओ एवमाहंसु - "भो, किं बहुं विलपथ, नेवायं पुण्णचन्दो, न सूरियो न देवविमानं । न हेतेसं एवरूपा सिरिसम्पत्ति अत्थि, चक्करतनेन पन एतेन भवितब्ब"न्ति ।
एवं पवत्तसल्लापस्सेव तस्स जनस्स चन्दमण्डलं ओहाय तं चक्करतनं अभिमुखं होति । ततो तेहि - “कस्स नु खो इदं निब्बत्त"न्ति वुत्ते भवन्ति वत्तारो- “न कस्सचि अञस्स, ननु अम्हाकं महाराजा पूरितचक्कवत्तिवत्तो, तस्सेतं निब्बत्त"न्ति । अथ सो च महाजनो, यो च अञो पस्सति, सब्बो चक्करतनमेव अनुगच्छति । तं चापि चक्करतनं रोयेव अत्थाय अत्तनो आगतभावं आपेतुकामं विय सत्तक्खत्तुं पाकारमत्थकेनेव नगरं अनुसंयायित्वा, अथ रञो अन्तेपुरं पदक्खिणं कत्वा, अन्तेपुरस्स च उत्तरसीहपञ्जरसदिसे ठाने यथा गन्धपुप्फादीहि सुखेन सक्का होति पूजेतुं, एवं अक्खाहतं विय तिठ्ठति ।
एवं ठितस्स पनस्स वातपानछिद्दादीहि पविसित्वा नानाविरागरतनप्पभासमुज्जलं अन्तोपासादं अलङ्कुरुमानं पभासमूहं दिस्वा दस्सनत्थाय सञ्जाताभिलासो राजा होति । परिजनोपिस्स पियवचनपाभतेन आगन्त्वा तमत्थं निवेदेति। अथ राजा बलवपीतिपामोज्जफुटसरीरो पल्लवं मोचेत्वा उट्ठायासना सीहपञ्जरसमीपं गन्त्वा तं चक्करतनं दिस्वा “सुतं खो पन मेत''न्तिआदिकं चिन्तनं चिन्तयति । महासुदस्सनस्सापि सब्बं तं तथैव अहोसि । तेन वुत्तं - "दिस्वा रो महासुदस्सनस्स...पे०... अस्सं नु खो अहं राजा चक्कवत्ती''ति । तत्थ सो होति राजा चक्कवत्तीति कित्तावता चक्कवत्ती होतीति ? एकङ्गुलद्वङ्गुलमत्तम्पि चक्करतने आकासं अब्भुग्गन्त्वा पवत्ते इदानि तस्स पवत्तापनत्थं यं कातब्बं, तं दस्सेन्तो अथ खो आनन्दातिआदिमाह ।
189
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org