Mahavaggatthakatha

SR No.: 009980
Original Sutra Author: N/A
Author: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publication Year: 1998
Total Pages: 466
Language: Sanskrit
Classification: Interfaith & Buddhism
File Size: 20 MB

Page 179

१५४
दीघनिकाये महावग्गट्ठकथा
(३.२०१-२०२)
देवता, आनन्द, उज्झायन्तीति इति आनन्द, देवता उज्झायन्ति, न मय्हं पुत्तस्स अञ्जो कोचि दोसो अस्थीति दस्सेति ।
२०१. कथंभूता पन, भन्तेति कस्मा आह ? भगवा तुम्हे - "देवता उज्झायन्ती"ति वदथ, कथं भूता पन ता तुम्हे मनसि करोथ, किं तुम्हाकं परिनिब्बानं अधिवासेन्तीति पुच्छति । अथ भगवा- "नाहं अधिवासनकारणं वदामी"ति तासं अनधिवासनभावं दस्सेन्तो सन्तानन्दातिआदिमाह ।।
तत्थ आकासे पथवीसञ्जिनियोति आकासे पथविं मापेत्वा तत्थ पथवीसञ्जिनियो । कन्दन्तीति रोदन्ति । छिन्नपातं पपतन्तीति मज्झे छिन्ना विय हुत्वा यतो वा ततो वा पपतन्ति । आवदृन्तीति आवट्टन्तियो पतितट्ठानमेव आगच्छन्ति । विवदृन्तीति पतितहानतो परभागं वट्टमाना गच्छन्ति । अपिच द्वे पादे पसारेत्वा सकिं पुरतो सकिं पच्छतो सकिं वामतो सकिं दक्खिणतो संपरिवत्तमानापि- “आवडन्ति विवट्टन्ती"ति वुच्चन्ति । सन्तानन्द, देवता पथवियं पथवीसञ्जिनियोति पकतिपथवी किर देवता धारेतुं न सक्कोति । तत्थ हत्थको ब्रह्मा विय देवता ओसीदन्ति । तेनाह भगवा - “ओळारिकं हत्थक, अत्तभावं अभिनिम्मिनाही''ति (अ० नि० १.३.१२८)। तस्मा या देवता पथवियं पथविं मापेसुं, ता सन्धायेतं वुत्तं - "पथवियं पथवीसञ्जिनियो''ति ।
वीतरागाति पहीनदोमनस्सा सिलाथम्भसदिसा अनागामिखीणासवदेवता।
चतुसंवेजनीयठानवण्णना २०२. वसंबुढाति बुद्धकाले किर द्वीसु कालेसु भिक्खू सन्निपतन्ति उपकट्ठाय वस्सूपनायिकाय कम्मट्ठानग्गहणत्थं, वुवस्सा च गहितकम्मट्ठानानुयोगेन निब्बत्तितविसेसारोचनत्थं । यथा च बुद्धकाले, एवं तम्बपण्णिदीपेपि अपारगङ्गाय भिक्खू लोहपासादे सन्निपतिंसु, पारगङ्गाय भिक्खू तिस्समहाविहारे । तेसु अपारगङ्गाय भिक्खू सङ्कारछड्डकसम्मज्जनियो गहेत्वा आगन्त्वा महाविहारे सन्निपतित्वा चेतिये सुधाकम्म कत्वा - "वुठ्ठवस्सा आगन्त्वा लोहपासादे सन्निपतथा"ति वत्तं कत्वा फासुकट्ठानेसु वसित्वा वुट्टवस्सा आगन्त्वा लोहपासादे पञ्चनिकायमण्डले, येसं पाळि पगुणा, ते पाळिं सज्झायन्ति । येसं अट्ठकथा पगुणा, ते अट्ठकथं सज्झायन्ति । यो पाळिं वा अट्ठकथं वा
154