________________
१२६
दीघनिकाये महावग्गट्ठकथा
(३.१६६-१६६)
बुद्धा पन यस्मा "परिनिब्बाही"ति वुत्ते मरणसंवण्णनं संवण्णेन्ति नाम, "मा परिनिब्बाही"ति वुत्ते वट्टस्स गुणं कथेन्तीति मिच्छादिट्टिका दोसं आरोपेस्सन्ति, तस्मा तदुभयम्पि न वदन्ति । तेन नं भगवा आह - "कत्थ परिनिब्बायिस्ससि सारिपुत्ता"ति ? "अस्थि, भन्ते, मगधेसु नाळकगामे जातोवरको, तत्थाहं परिनिब्बायिस्सामी"ति वुत्ते “यस्स दानि त्वं, सारिपुत्त, कालं मञ्जसि, इदानि पन ते जेट्टकनिट्ठभातिकानं तादिसस्स भिक्खुनो दस्सनं दुल्लभं भविस्सतीति देसेहि तेसं धम्म''न्ति आह।
थेरो- “सत्था मय्हं इद्धिविकुब्बनपुब्बङ्गमं धम्मदेसनं पच्चासीसती"ति अत्वा भगवन्तं वन्दित्वा तालप्पमाणं अब्भुग्गन्त्वा पुन ओरुयह भगवन्तं वन्दित्वा सत्ततालप्पमाणे अन्तलिक्खे ठितो इद्धिविकुब्बनं दस्सेत्वा धम्मं देसेसि । सकलनगरं सन्निपति । थेरो ओरुय्ह भगवन्तं वन्दित्वा “गमनकालो मे, भन्ते"ति आह । भगवा "धम्मसेनापति पटिपादेस्सामी"ति धम्मासना उट्ठाय गन्धकुटिअभिमुखो गन्त्वा मणिफलके अट्ठासि । थेरो तिक्खत्तुं पदक्खिणं कत्वा चतूसु ठानेसु वन्दित्वा- “भगवा इतो कप्पसतसहस्साधिकस्स असङ्ख्येय्यस्स उपरि अनोमदस्सिसम्मासम्बुद्धस्स पादमूले निपतित्वा तुम्हाकं दस्सनं पत्थेसि । सा मे पत्थना समिद्धा, दिट्ठा तुम्हे, तं पठमदस्सनं, इदं पच्छिमदस्सनं । पुन तुम्हाकं दस्सनं नत्थी'"ति- वत्वा दसनखसमोधानसमुज्जलं अञ्जलिं पग्गयह याव दस्सनविसयो, ताव अभिमुखोव पटिक्कमित्वा “इतो पट्ठाय चुतिपटिसन्धिवसेन किस्मिञ्चि ठाने गमनागमनं नाम नत्थी'"ति वन्दित्वा पक्कामि । उदकपरियन्तं कत्वा महाभूमिचालो अहोसि । भगवा परिवारेत्वा ठिते भिक्खू आह – “अनुगच्छथ, भिक्खवे, तुम्हाकं जेठ्ठभातिक"न्ति । भिक्खू याव द्वारकोट्टका अगमंसु । थेरो- “तिठ्ठथ, तुम्हे आवुसो, अप्पमत्ता होथा''ति निवत्तापेत्वा अत्तनो परिसायेव सद्धिं पक्कामि । मनुस्सा - "पुब्बे अय्यो पच्चागमनचारिकं चरति, इदं दानि गमनं न पुन पच्चागमनाया"ति परिदेवन्ता अनुबन्धिंसु । तेपि “अप्पमत्ता होथ आवुसो, एवंभाविनो नाम सङ्खारा''ति निवत्तापेसि ।
अथ खो आयस्मा सारिपुत्तो अन्तरामग्गे सत्ताहं मनुस्सानं अनुग्गहं करोन्तो सायं नाळकगामं पत्वा गामद्वारे निग्रोधरुक्खमूले अट्ठासि । अथ उपरेवतो नाम थेरस्स भागिनेय्यो बहिगामं गच्छन्तो थेरं दिस्वा उपसङ्कमित्वा वन्दित्वा अठ्ठासि । थेरो तं आह - "अत्थि गेहे ते अय्यिका'ति ? आम, भन्तेति । गच्छ अम्हाकं इधागतभावं आरोचेहि । "कस्मा आगतो"ति च वुत्ते “अज्ज किर एकदिवसं अन्तोगामे भविस्सति, जातोवरकं पटिजग्गथ, पञ्चन्नं भिक्खुसतानं निवासनट्ठानं जानाथा''ति । सो गन्त्वा “अय्यिके, मय्हं
126
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org