________________
१०२
दीघनिकाये महावग्गट्ठकथा
(३.१३६-१३६)
भिक्खुअपरिहानियधम्मवण्णना
१३६. अथ खो भगवा अचिरपक्कन्तेतिआदिम्हि सन्निपातेत्वाति दूरविहारेसु इद्धिमन्ते पेसेत्वा सन्तिकविहारेसु सयं गन्त्वा -- “सन्निपतथ, आयस्मन्तो; भगवा वो सन्निपातं इच्छती''ति सन्निपातेत्वा । अपरिहानियेति अपरिहानिकरे, वुद्धिहेतुभूतेति अत्थो। धम्मे देसेस्सामीति चन्दसहस्सं सूरियसहस्सं उट्ठपेन्तो विय चतुकुट्टके गेहे अन्तो तेलदीपसहस्सं उज्जालेन्तो विय पाकटे कत्वा कथयिस्सामीति ।
तत्थ अभिण्हं सन्निपाताति इदं वज्जिसत्तके वुत्तसदिसमेव । इधापि च अभिण्हं असन्निपतिता दिसासु आगतसासनं न सुणन्ति । ततो- “असुकविहारसीमा आकुला, उपोसथपवारणा ठिता, असुकस्मिं ठाने भिक्खू वेज्जकम्मदूतकम्मादीनि करोन्ति, विज्ञत्तिबहुला पुप्फदानादीहि जीविकं कप्पेन्ती''तिआदीनि न जानन्ति, पापभिक्खूपि “पमत्तो भिक्खुसङ्घो''ति ञत्वा रासिभूता सासनं ओसक्कापेन्ति । अभिण्हं सन्निपतिता पन तं तं पवत्तिं सुणन्ति, ततो भिक्खुसङ्घ पेसेत्वा सीमं उजुं करोन्ति, उपोसथपवारणादयो पवत्तापेन्ति, मिच्छाजीवानं उस्सन्नट्ठाने अरियवंसके पेसेत्वा अरियवंसं कथापेन्ति, पापभिक्खूनं विनयधरेहि निग्गहं कारापेन्ति, पापभिक्खूपि “अप्पमत्तो भिक्खुसङ्घो, न सक्का अम्हेहि वग्गबन्धेन विचरितु"न्ति भिज्जित्वा पलायन्ति । एवमेत्थ हानिवुद्धियो वेदितब्बा।
___ समग्गातिआदीसु चेतियपटिजग्गनत्थं वा बोधिगेहउपोसथागारच्छादनत्थं वा कतिकवत्तं वा ठपेतुकामताय ओवादं वा दातुकामताय – “सङ्घो सन्निपततू"ति भेरिया वा घण्टिया वा आकोटिताय- “महं चीवरकम्मं अत्थि, महं पत्तो पचितब्बो, मम्हं नवकम्म अत्थी"ति विक्खेपं करोन्ता न समग्गा सन्निपतन्ति नाम । सब्बं पन तं कम्मं ठपेत्वा"अहं पुरिमतरं, अहं पुरिमतर'"न्ति एकप्पहारेनेव सन्निपतन्ता समग्गा सन्निपतन्ति नाम । सन्निपतिता पन चिन्तेत्वा मन्तेत्वा कत्तब्ध कत्वा एकतो अवुट्ठहन्ता समग्गा न वुट्टहन्ति नाम । एवं बुट्टितेसु हि ये पठमं गच्छन्ति, तेसं एवं होति - "अम्हेहि बाहिरकथाव सुता, इदानि विनिच्छयकथा भविस्सती"ति । एकप्पहारेनेव वुद्रुहन्ता पन समग्गा वुट्टहन्ति नाम । अपिच “असुकट्ठाने विहारसीमा आकुला, उपोसथपवारणा ठिता, असुकट्ठाने वेज्जकम्मादिकारका पापभिक्खू उस्सन्नाति सुत्वा -- “को गन्त्वा तेसं निग्गहं
102
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org