________________
३. महापरिनिब्बानसुत्तवण्णना
१३१. एवं मे सुतन्ति महापरिनिब्बानसुत्तं । तत्रायमनुपुब्बपदवण्णना- गिज्झकूटेति गिज्झा तस्स कूटेसु वसिंसु, गिज्झसदिसं वा तस्स कूटं अत्थीति गिज्झकूटो, तस्मिं गिज्झकूटे। अभियातुकामोति अभिभवनत्थाय यातुकामो। वज्जीति वज्जिराजानो । एवंमहिद्धिकेति एवं महतिया राजिद्धिया समन्नागते, एतेन नेसं समग्गभावं कथेसि । एवंमहानुभावेति एवं महन्तेन आनुभावेन समन्नागते, एतेन नेसं हत्थिसिप्पादीसु कतसिक्खतं कथेसि, यं सन्धाय वुत्तं- “सिक्खिता वतिमे लिच्छविकुमारका, सुसिक्खिता वतिमे लिच्छविकुमारका, यत्र हि नाम सुखुमेन ताळच्छिग्गलेन असनं अतिपातयिस्सन्ति पोङ्खानुपोy अविराधित"न्ति (सं० नि० ३.५.१११५)। उच्छेच्छामीति उच्छिन्दिस्सामि । विनासेस्सामीति नासेस्सामि, अदस्सनं पापेस्सामि । अनयव्यसनन्ति एत्थ न अयोति अनयो, अवड्डिया एतं नामं। हितञ्च सुखञ्च वियस्सति विक्खिपतीति ब्यसनं, आतिपारिजुञादीनं एतं नामं । आपादेस्सामीति पापयिस्सामि।।
इति किर सो ठाननिसज्जादीसु इमं युद्धकथमेव कथेति, गमनसज्जा होथाति एवं बलकायं आणापेति । कस्मा ? गङ्गायं किर एकं पट्टनगामं निस्साय अड्ढयोजनं अजातसत्तुनो आणा, अड्ढयोजनं लिच्छवीनं । एत्थ पन आणापवत्तिट्टानं होतीति अत्थो । तत्रापि च पब्बतपादतो महग्घभण्डं ओतरति । तं सुत्वा - "अज्ज यामि, स्वे यामी"ति अजातसत्तुनो संविदहन्तस्सेव लिच्छविराजानो समग्गा सम्मोदमाना पुरेतरं गन्त्वा सब्बं गण्हन्ति । अजातसत्तु पच्छा आगन्त्वा तं पवत्तिं ञत्वा कुज्झित्वा गच्छति । ते पुनसंवच्छरेपि तथेव करोन्ति । अथ सो बलवाघातजातो तदा एवमकासि ।
ततो चिन्तेसि- “गणेन सद्धिं युद्धं नाम भारियं, एकोपि मोघप्पहारो नाम नत्थि, एकेन खो पन पण्डितेन सद्धिं मन्तेत्वा करोन्तो निप्पराधो होति, पण्डितो च सत्थारा
95
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org