Page Text
________________
७८
दीघनिकाये महावग्गट्ठकथा
(२.९८-९८)
"अब्याकतमेतं तथागतेना"ति वा वत्तबं होति, एवं अप्पटिपज्जित्वा, यथा- "चक्खु सस्सतं असस्सत"न्ति वुत्ते असस्सतन्ति एकंसेनेव वत्तब्बं . होति, एवं एकंसेनेव अत्थीतिस्स वचनीयं । पुन किं पच्चया जरामरणं, को नाम सो पच्चयो, यतो जरामरणं होतीति वुत्ते जातिपच्चया जरामरणन्ति इच्चस्स वचनीयं, एवं वत्तब्बं भवेय्याति अत्थो । एस नयो सब्बपदेसु ।
नामरूपपच्चया फस्सोति इदं पन यस्मा सळायतनपच्चयाति वुत्ते चक्खुसम्फस्सादीनं छन्नं विपाकसम्फस्सानंयेव गहणं होति, इध च “सळायतनपच्चया''ति इमिना पदेन गहितम्पि अगहितम्पि पच्चयुप्पन्नविसेसं फस्सस्स च सळायतनतो अतिरित्तं अचम्पि विसेसपच्चयं दस्सेतुकामो, तस्मा वुत्तन्ति वेदितब् । इमिना पन वारेन भगवता किं कथितन्ति ? पच्चयानं निदानं कथितं । इदहि सुत्तं पच्चये निज्जटे निग्गुम्बे कत्वा कथितत्ता महानिदानन्ति वुच्चति।।
९८. इदानि तेसं तेसं पच्चयानं तथं अवितथं अनञथं पच्चयभावं दस्सेतुं जातिपच्चया जरामरणन्ति इति खो पनेतं वुत्तन्तिआदिमाह । तत्थ परियायेनाति कारणेन । सब्बेन सब्बं सब्बथा सब्बन्ति निपातद्वयमेतं । तस्सत्थो - “सब्बाकारेन सब्बा सब्बेन सभावेन सब्बा जाति नाम यदि न भवेय्या'ति । भवादीसुपि इमिनाव नयेन अत्थो वेदितब्बो। कस्सचीति अनियमवचनमेतं, देवादीसु यस्स कस्सचि। किम्हिचीति इदम्पि अनियमवचनमेव, कामभवादीसु नवसु भवेसु यत्थ कत्थचि। सेय्यथिदन्ति अनियमितनिक्खित्तअत्थविभजनत्थे निपातो, तस्सत्थो- “यं वुत्तं 'कस्सचि किम्हिची'ति, तस्स ते अत्थं विभजिस्सामी''ति। अथ नं विभजन्तो- “देवानं वा देवत्ताया"तिआदिमाह । तत्थ देवानं वा देवत्तायाति या अयं देवानं देवभावाय खन्धजाति, याय खन्धजातिया देवा "देवा"ति वुच्चन्ति । सचे हि जाति सब्बेन सब्बं नाभविस्साति इमिना नयेन सब्बपदेसु अत्थो वेदितब्बो। एत्थ च देवाति उपपत्तिदेवा । गन्धब्बाति मूलखन्धादीसु अधिवत्थदेवताव | यक्खाति अमनुस्सा। भूताति ये केचि निब्बत्तसत्ता । पक्खिनोति ये केचि अट्ठिपक्खा वा चम्मपक्खा वा लोमपक्खा वा । सरीसपाति ये केचि भूमियं सरन्ता गच्छन्ति । तेसं तेसन्ति तेसं तेसं देवगन्धब्बादीनं । तदत्यायाति देवगन्धब्बादिभावाय । जातिनिरोधाति जातिविगमा, जातिअभावाति अत्थो।
हेतूतिआदीनि सब्बानिपि कारणवेवचनानि एव । कारणज्हि यस्मा अत्तनो फलत्थाय
78
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009980 |
| Book Title | Mahavaggatthakatha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 466 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 20 MB |