________________
दीघनिकायो-२
(२.१.३१-३३)
उदकस्स धारा अन्तलिक्खा पातु भवन्ति - एका सीतस्स एका उण्हस्स; येन बोधिसत्तस्स उदककिच्चं करोन्ति मातु च । अयमेत्थ धम्मता ।
३१. “धम्मता एसा, भिक्खवे, सम्पतिजातो बोधिसत्तो समेहि पादेहि पतिहित्वा उत्तराभिमुखो सत्तपदवीतिहारेन गच्छति सेतम्हि छत्ते अनुधारियमाने, सब्बा च दिसा अनुविलोकेति, आसभिं वाचं भासति - ‘अग्गोहमस्मि लोकस्स, जेट्ठोहमस्मि लोकस्स, सेट्ठोहमस्मि लोकस्स, अयमन्तिमा जाति, नत्थिदानि पुनब्भवो'ति । अयमेत्थ धम्मता ।
३२. “धम्मता एसा, भिक्खवे, यदा बोधिसत्तो मातुकुच्छिम्हा निक्खमति, अथ सदेवके लोके समारके सब्रह्मके सस्समणब्राह्मणिया पजाय सदेवमनुस्साय अप्पमाणो उळारो ओभासो पातु भवति, अतिक्कम्मेव देवानं देवानुभावं । यापि ता लोकन्तरिका अघा असंवुता अन्धकारा अन्धकारतिमिसा, यत्थ पिमे चन्दिमसूरिया एवंमहिद्धिका एवंमहानभावा आभाय नानभोन्ति. तत्थपि अप्पमाणो उळारो ओभासो पात भवति अतिक्कम्मेव देवानं देवानुभावं । येपि तत्थ सत्ता उपपन्ना, तेपि तेनोभासेन अञमञ्ज सञ्जानन्ति - 'अञ्जपि किर, भो, सन्ति सत्ता इधूपपन्ना'ति । अयञ्च दससहस्सी लोकधातु सङ्कम्पति सम्पकम्पति सम्पवेधति अप्पमाणो च उळारो ओभासो लोके पातु भवति अतिक्कम्मेव देवानं देवानुभावं । अयमेत्थ धम्मता ।
द्वत्तिंसमहापुरिसलक्खणा ३३. “जाते खो पन, भिक्खवे, विपस्सिम्हि कुमारे बन्धुमतो रो पटिवेदेसुं'पुत्तो ते, देव, जातो, तं देवो पस्सतू'ति । अद्दसा खो, भिक्खवे, बन्धुमा राजा विपस्सिं कुमार, दिस्वा नेमित्ते ब्राह्मणे आमन्तापेत्वा एतदवोच - ‘पस्सन्तु भोन्तो नेमित्ता ब्राह्मणा कुमार'न्ति । अद्दसंसु खो, भिक्खवे, नेमित्ता ब्राह्मणा विपस्सिं कुमार, दिस्वा बन्धुमन्तं राजानं एतदवोचुं- “अत्तमनो, देव, होहि, महेसक्खो ते पुत्तो उप्पन्नो, लाभा ते, महाराज, सुलद्धं ते, महाराज, यस्स ते कुले एवरूपो पुत्तो उप्पन्नो | अयहि, देव, कुमारो द्वत्तिंसमहापुरिसलक्खणेहि समन्नागतो, येहि समन्नागतस्स महापुरिसस्स द्वेव गतियो भवन्ति अनञा। सचे अगारं अज्झावसति, राजा होति चक्कवत्ती धम्मिको धम्मराजा चातुरन्तो विजितावी जनपदत्थावरियप्पत्तो सत्तरतनसमन्नागतो। तस्सिमानि सत्तरतनानि भवन्ति । सेय्यथिदं - चक्करतनं हत्थिरतनं अस्सरतनं मणिरतनं इत्थिरतनं गहपतिरतनं
12
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org