________________
२४८
दीघनिकायो-२
सुपिक उपमा
४२२. “तेन हि, राजञ्ञ, तज्ञेवेत्थ पटिपुच्छिस्सामि, यथा ते खमेय्य, तथा नं ब्याकरेय्यासि । अभिजानासि नो त्वं राजञ्ञ, दिवा सेय्यं उपगतो सुपिनकं पस्सिता आरामरामणेय्यकं वनरामणेय्यकं भूमिरामणेय्यकं पोक्खरणीरामणेय्यक' "न्ति ? " अभिजानामहं भो कस्सप, दिवासेय्यं उपगतो सुपिनकं पस्सिता आरामरामणेय्यकं वनरामणेय्यकं भूमिरामणेय्यकं पोक्खरणीरामणेय्यक "न्ति । " रक्खन्ति तं तम्हि समये खुज्जापि वामनकापि वेलासिकापि कोमारिकापी" ति ? " एवं भो कस्सप, रक्खन्ति मं तम्हि समये खुज्जापि वामनकापि वेलासिकापि कोमारिकापी 'ति । " अपि ता हं जीवं परसन्ति पविसन्तं वा निक्खमन्तं वा "ति ? "नो हिदं भो कस्सप " । "ता हि नाम, राजञ्ञ, तुम्हं जीवन्तस्स जीवन्तियो जीवं न पस्सिस्सन्ति पविसन्तं वा निक्खमन्तं वा । किं पन त्वं कालङ्कतस्स जीवं पस्सिस्ससि पविसन्तं वा निक्खमन्तं वा । इमिनापि खो ते, राजञ्ञ, परियायेन एवं होतु - इतिपि अस्थि परो लोको, अत्थि सत्ता ओपपातिका, अत्थि सुकतदुक्कटानं कम्मानं फलं विपाको 'ति ।
४२३. “ किञ्चापि भवं कस्सपो एवमाह । अथ खो एवं मे एत्थ होति - इतिपि नत्थि परो लोको, नत्थि सत्ता ओपपातिका, नत्थि सुकतदुक्कटानं कम्मानं फलं विपाको 'ति । अत्थि पन, राजञ्ञ, परियायो...पे०... अत्थि, भो कस्सप,
Jain Education International
(२.१०.४२२-४२३)
परियायो...पे०... यथा कथं विय राजञ्ञति ? "इध मे भो कस्सप, पुरिसा चोरं आगुचारिं गत्वा दस्सेन्ति - 'अयं ते, भन्ते, चोरो आगुचारी; इमस्स यं इच्छसि तं दण्डं पणेही'ति । त्याहं एवं वदामि - 'तेन हि भो, इमं पुरिसं जीवन्तंयेव तुलाय तुलेत्वा जियाय अनस्सासकं मारेत्वा पुनदेव तुलाय तुलेथा'ति । ते मे 'साधू' ति पटिस्सुवा तं पुरिसं जीवन्तंयेव तुलाय तुलेत्वा जियाय अनस्सासकं मारेत्वा पुनदेव तुलाय तुलेति । यदा सो जीवति, तदा लहुतरो च होति मुदुतरो च कम्मञ्ञतरो च । यदा पन सो कालङ्कतो होति तदा गरुतरो च होति पत्थिन्नतरो च अकम्पञ्ञतरो च । अयम्पि खो, भो कस्सप, परियायो, येन मे परियायेन एवं होति - 'इतिपि नत्थि परो लोको, नत्थि सत्ता ओपपातिका, नत्थि सुकतदुक्कटानं कम्मानं फलं विपाको' 'ति ।
248
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org