Page Text
________________
षष्ठाध्यायस्य चतुर्थः पादः ॥
३१३
कुटिलिकाया अण् ।। ६।४।२६ ॥ [कुटिलिकाया ] कुटिल । कुटिलमग्रमस्त्यस्याम् । 'अतोऽनेकस्वरात्' (७।२।६) इन्प्र० । 'अवर्णेवर्णस्य' (७।४।६८) अलुक् । कुटिल्येव = कुटिलिका । स्वार्थे कप्र० । 'आत्' (२।४।१८) आप्प्र० → आ । पञ्चमी ङसि ।
[अण्] अण् प्रथमा सि ।।
कुटिलिकाशब्देनाग्रे वक्रा लोहादिमयी अङ्गाराकर्षणी यष्टिा, कुटिला गतिर्वा, पलालोत्क्षेपणोऽग्रे वक्रो दण्डो वा, परिव्राजकोपकरणविशेषो वा, चौराणां नौगृहाद्यारोहणार्थं दामाग्रप्रतिबद्ध आयसोऽर्द्धाङ्कुशो वोच्यते ।
[कौटिलिकः कारः] कुटिलिकया हरत्यङ्गारान् = कौटिलिकः । अनेन अण्प्र० → अ । 'वृद्धि: स्वरेष्वादेफिति०' (७।४।१) वृद्धिः औ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७४/६८) आलुक् । प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।१७२) स० → र० । कारः करोति । लोहादिघट्टनं कुटिलम् । 'कृगो मादिश्च' (उणा० ४०७) आरप्रत्ययो मादिः ।
[कौटिलिको मृगः] कुटिलिकया हरति व्याधं = कौटिलिक(को) मृगः । अनेन अण्प्र० → अ । 'वृद्धिः स्वरेष्वादे०' (७४।१) वृद्धिः औ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७४।६८) आलुक् । प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।१।७२) स० → र० ।
[कौटिलिकः कर्षकः] कुटिलिकया हरति पलालं = कौटिलिकः कर्षकः । अनेन अण्प्र० → अ । 'वृद्धिः स्वरे०' (७।४।१) वृद्धिः औ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७४/६८) आलुक् । प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।१।७२) स० → र० । [कौटिलिकः परिव्राजकः] कुटिलिकया हरति पुष्पाणि = कौटिलिकः परिव्राजकः । अनेन अण्प्र० → अ । 'वृद्धि:
॥१) वृद्धिः औं । 'अवर्णवर्णस्य' (७।४।६८) आलुक् । प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।११७२) स० → र० । [कौटिलिकश्चौरः] कुटिलिकया हरति नावं = कौटिलिकश्चौरः । अनेन अण्प्र० → अ । 'वृद्धिः स्वरे०' (७४।१) वृद्धिः औ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७४।६८) आलुक् । प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।१।७२) स० → र० । चौरः ॥छ।।
ओजः-सहो-ऽम्भसो वर्तते ॥ ६।४।२७ ।। [ओजःसहोऽम्भसः] ओजाश्च सहाश्च अम्भाश्च = ओजःसहोऽम्भस्, तस्मात् । [ वर्तते] वर्त्तते सप्तमी ङि । सूत्रत्वात् लुप् । वृत्तिरात्मयापना चेष्टा वा ।
[औजसिकः] ओजस् । ओजसा बलेन वर्त्तते = औजसिकः । अनेन इकणप्र० → इक । 'वृद्धिः स्वरे०' (७।४।१) वृद्धिः औ ।
[साहसिकः] परेणापराजयः = प्रसहनम् । सहसा प्रसहनेन-पराभिभवेन वा वर्तते = साहसिकः । अनेन इकण्प्र० → इक । 'वृद्धिः स्वरे०' (७।४।१) वृद्धिः आ । प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।११७२) स० → र० । 'रः पदान्ते०' (१।३।५३) विसर्गः।
[आम्भसिकः] अम्भसा-जलेन वर्त्तते = आम्भसिकः । अनेन इकण्प्र० → इक । 'वृद्धिः स्वरे०' (७।४।१) वृद्धिः आ । प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।११७२) स० → र० । 'र: पदान्ते०' (१।३।५३) विसर्गः ॥छ।।
तं प्रत्यनोर्लोमेप-कूलात् ।। ६।४।२८ ॥ [तम् ] तम् पञ्चमी ङसि ।। [ प्रत्यनोः ] प्रतिश्च अनुश्च = प्रत्यनु, तस्मात् ।
Shrenik/D/A-Shilchandrasuri/Doondhika Part-5 Folder (10-9-2012) Doondhika Part-6 (D) 1st .30-7-2013 (2nd - 16-9-2013)
(3rd-3-10-2013) [313]
| SR No. | 009970 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 444 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 3 MB |