Page Text
________________
षष्ठाध्यायस्य तृतीयः पादः ॥
२५३
[बाहुबलिवर्गीणः, बाहुबलिवर्यः, बाहुबलिवर्गीयः] बाहु-बल । बाहोर्बलं = बाहुबलम् । बाहुबलमत्रास्ति = बाहुबली । 'बाहूर्वादेर्बलात्' (७।२।६६) इन्प्र० । 'अवर्णेवर्णस्य' (७४६८) अलुक् । अथवा बाहुबलिशब प्रकृत्यन्तरमस्ति । बाहुबलिनो बाहुबलेर्वा वर्गः = बाहुबलिवर्गः । बाहुबलिवर्गों( ) भवः = बाहुबलिवर्गीणः, बाहुबलिवर्यः, बाहुबलिवर्गीयः । अनेन ईन-य-ईयप्र० । 'अवर्णेवर्णस्य' (७४।६८) अलुक् । 'र-वर्णान्नो ण' (२।३।६३) न० → ण० ।
[युष्मद्वर्गीणः, युष्मद्वर्यः, युष्मद्वर्गीयः ] युष्मद्-वर्ग । युष्माकं वर्गः = युष्मद्वर्गः । युष्मद्वर्गे भवः = युष्मद्वर्गीणः, युष्मद्वर्यः, युष्मद्वर्गीयः । अनेन ईन-य-ईयप्र० । 'अवर्णेवर्णस्य' (७४।६८) अलुक् । 'र-घृवर्णान्नो ण०' (२।३।६३) न० → ण ।
[अस्मद्वर्गीणः, अस्मद्वर्ग्यः, अस्मद्वर्गीयः] अस्मद्-वर्ग । अस्माकं वर्गः = अस्मद्वर्गः । अस्मद्वर्गे भवः = अस्मद्वर्गीणः, अस्मद्वर्यः, अस्मद्वर्गीयः । अनेन ईन-य-ईयप्र० । 'अवर्णेवर्णस्य' (७४/६८) अलुक् । 'र-घुवर्णान्नो ण' (२।३।६३) न० → ण० ।
[कवर्गीयः] कवर्गे भवः = कवर्गीयः । 'वर्गान्तात्' (६।३।१२८) ईयप्र० । 'अवर्णेवर्णस्य' (७।४।६८) अलुक् । प्रथमा सि । 'सो रु:' (२।१।७२) स० → र० ॥छ।।
दृति-कुक्षि-कलशि-वस्त्यहेरेयण ॥ ६।३।१३० ।। [दृतिकुक्षिकलशिवस्त्यहः ] दृतिश्च कुक्षिश्च कलशिश्च वस्तिश्च अहिश्च = दृतिकुक्षिकलशिवस्त्यहि, तस्मात् । [ एयण् ] एयण् प्रथमा सि ।
[दार्तेयं जलम् ] दृतौ - चर्मखल्वायां भवं = दार्तेयम् । अनेन एयणप्र० → एय । 'वृद्धिः स्वरेष्वादेणिति०' (७।४।१) वृद्धिः आर् । 'अवर्णेवर्णस्य' (७४/६८) इलुक् । जलम् ।
[कौक्षेयो व्याधिः] कुक्षि । कुक्षौ-देहांशे भवः = कौक्षेयः । अनेन एयणप्र० → एय । 'वृद्धिः स्वरे०' (७४।१) वृद्धिः औ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७।४।६८) इलुक्, व्याधिः ।।
[कालशेयं तक्रम्] कलश इवाचरति । 'कर्तुः क्विप्०' (३।४।२५) क्विप्र० । 'अप्रयोगीत्' (१।१।३७) क्विप्लुक् । 'पदि-पठि-पचि-स्थलि-हलि-कलि-बलि-वलि-वल्लि-पल्लि-कटि-चटि-वटि-वधि-गाध्यचि-वन्दि-नन्द्यविवशि-वाशि-काशि-छर्दि-तन्त्रि-मन्त्रि-खण्डि-मण्डि-चण्डि-यत्यजि-मस्यसि-वनि-ध्वनि-सनि-गमि-तमि-ग्रन्थि-श्रन्थिजनि-मण्यादिभ्यः' (उणा० ६०७) इप्र० । 'अतः' (४।३।८२) अलुक् । 'इतोऽक्त्यर्थात्' (२।४।३२) ङी । कलश्यांमन्थन्यां भवं = कालशेयम् । अनेन एयणप्र० → एय । 'वृद्धिः स्वरे०' (७४।१) वृद्धिः आ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७/४/६८) ईलुक् । सि-अम् । तक्रम् ।
[वास्तेयं पुरीषम्] वस्तौ-पुरीषनिर्गमरन्ध्रे भवं = वास्तेयम् । अनेन एयणप्र० → एय । 'वृद्धिः स्वरे०' (७।४।१) वृद्धिः आ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७।४।६८) इलुक् । पुरीषम् ।
[आहेयं विषम् ] अहौ भवम् = आहेयम् । अनेन एयणप्र० → एय । 'वृद्धिः स्वरे०' (७४।१) वृद्धिः आ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७।४।६८) इलुक् । सि-अम् । विषम् ॥छ।।
आस्तेयम् ॥ ६।३।१३१ ॥
[आस्तेयम् ] आस्तेय सि-अम् ।
Shrenik/DIA-Shilchandrasuri/Doondhika Part-5 Folder (10-9-2012)Doondhika Part-6 (C) 1st • 30-7-2013 (2nd-16-9-2013)
(3rd-3-10-2013) [253]
| SR No. | 009970 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 444 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 3 MB |