Page Text
________________
१४०
[द्रौवयं खण्डम् ] द्रु । द्रोर्विकारः (६।२।३०) अण्प्र० अ वृद्धिः औ
|
तार्त्तीयिकोऽपि प्रत्यय:- द्रावयमयमित्यादि ।
[गौमयं भस्म ] गोविकारः पुरीषं गोमयम् 'गोः पुरीषे' (६२१५०) मयट् मय गोमयस्य विकारः = । । = गौमयं भस्म । 'विकारे' (६।२।३०) अण्प्र० अ वृद्धिः औ 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अलुक् । सि-अम् ।
=
[ कापित्थो रसः ] कपित्थस्य विकारोऽवयवो वा फलं कपित्थः । 'प्राण्यौषधि वृक्षेभ्योऽवयवे च (६२।३१) अण्प्र० । 'फले' (६२५८) अणलुप् । कपित्थस्य विकारः कापित्थः । विकारे अणुप्र अ वृद्धिः स्वरेष्वादणिति०' (७|४|१) वृ० आ 'अवर्णेवर्णस्य (७|४|६८) अलुक् प्रथमा सि सो रु' (२११७२) स० →
I
र० । रसः ।
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृकायां दुण्ढिकायां ।
द्रुवयम् । 'द्रोर्वय:' ( ६ । २ । ४३) वयप्र० । द्रुवयस्य विकार: । 'विकारे' अवर्णेवर्णस्य' (७|४६८) अलुक् । सि-अम् ।
=
यदा कपोतशब्दो मांसे वर्त्तते तदा विकारवृत्तित्वं, कपोत इति प्रकृते । यदा पलाशशब्दः शाखारूपेऽवयवे वर्त्तते तदा अवयववृत्तित्वं, पलाशावयविनः । ततो विकारे मांसेऽवयवे च पलाशसमिद्रूपेऽण्प्रत्ययवशाद्वर्त्तते न तु द्वितीयप्रत्यय इत्यर्थः ॥
=
पितृ-मातुर्व्य-डुलं भ्रातरि ॥ ६२२६२ ॥
[ पितृमातुः ] पिता च माता च = पितृमातु (ता) तस्मात् । शब्दप्राधान्यात् ऋकारस्य 'आ द्वन्द्वे' (३|२|३९) न आकारोऽत्र । 'ऋतो डुर्' (१|४|३७) ङसि० डुर्οउर्० ।
[ व्यडुलम् ] व्यश्च डुलश्च
व्यडुलम् ।
[ भ्रातरि ] भ्रातृ सप्तमी ङि । 'अर्डों च ' (१|४|३९) अर् ।
[ पितृव्यः ] पितृ । पितुर्भ्राता
।
=
[पित्रोः] पिता च माता च = द्विवचनमोस् ।
=
=
[ मातुलः ] मातृ । मातुर्भ्राता मातुलः । अनेन डुलप्र० उल 'डित्यन्त्यस्वरादेः' (२।१।११४ ) ॠलोपः । । प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।१।७२) स०र० ॥ छा ।
पित्रो महद् || ६२/६३ ॥
पितृव्यः । अनेन व्यप्र० । प्रथमा सि 'सो रु' (२११७२) स०र० । । ।
पितरौ, तयोः
=
पित्रो: । 'पिता मात्रा वा' (३|१|१२२) एकशेषः । सप्तमी
[ डामहद् ] डामहद् प्रथमा सि
[पितामहः ] पितुः पिता पितामहः अनेन डामहप्र०
=
I
आमह 'डित्यन्त्यस्वरादेः ' (२|१|११४) लोपः । [ पितामही ] पितुर्माता = पितामही । अनेन डामहट्प्र० आमह । 'डित्यन्त्यस्वरादेः' (२|१|११४) ऋलोपः । 'अणवेवेकण्- नव्-स्नञ्-टिताम्' (२।४।२०) ङी 'अस्य ड्यां लुक्' (२२४।८६) अलुक् ।
[ मातामहः ] मातृ । मातुः पिता = मातामहः । अनेन डामहट्प्र० आमह । 'डित्यन्त्यस्वरादेः' (२|१|११४) ऋलोपः ।
=
[ मातामही ] मातुर्माता मातामही अनेन डामहट्प्र० आमह 'डित्यन्त्यस्वरादेः' (२|१|११४) लोपः । 'अणञेयेकण्- नञ्०' (२।४।२० ) ङी । 'अस्य ङ्यां लुक्' (२।४।८६) अलुक् ।
Shrenik/D/A-Shilchandrasuri/Doondhika Part-5 Folder (10-9-2012) Doondhika Part-6 (B) 1st 30-7-2013 (2nd - 16-9-2013)
(3rd-3-10-2013) [140]
| SR No. | 009970 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 444 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 3 MB |