________________
फलमाहरदू, (फलमाहर ति) :-बहुलाधिकारात् अन्यस्यापि व्यञ्जनस्य मकार: The option being carried on any other final consonant besides m म, also becomes m म, as विश्वक् वीसुम्; पृथक् पिहम् ; सम्यक् सम्मम् ।
॥ ङ, ञ, ण नो व्यञ्जने ॥ २३ ॥ १ । ङ, ञ, ण, न इत्यो तेषां स्थाने व्यञ्जने परेऽनखारो भवति ।
Anuswara is substituted for the nasals 3, 4, , a when a consonant follows, as:-पत्ती, (पतिः ); परंमुहा, (पराङ्मुखः); कंचुत्रो (कञ्चकः); वंचणं (वञ्जनम् ); संमुहो, (षण्मुखः); उकंठा, (उत्कण्ठा); कंसा, (कन्मः) अंसो, (अनशः);
॥ वक्रादावन्तः ॥ २४ । २ बक्रादिषु यथादर्शनं प्रथमादेः स्वरस्यान्त भागमोरूपोऽनुस्खारो भवति ।
In the words Vakra &c., Anuswara is inserted as an augment (आगमः); as वंकं (वक्र); तंस (त्रास); अंसू (अश्रु); मंसू
१ प्राकृत प्रकाशे “नजोईलि" इत्येवं सूत्रमस्ति। तदत्तिस्तु नकार अकारयोहलिपरतो विन्दुर्भवति मकारय । (१५.१४) The corresponding sutra of Prakrita Prakasa teaches us that Anuswara is substituted for n 7 and n sy only when a cosonant follows, and so also is m म, as कंसो कम्सो (कंसः) वंच वम्चनं (वञ्चन)।
२ In Prakritaprakasa the corresponding sutra is "वक्रादिषु" (Pra १५. ४). In Prakrita-kalpa-latika, Vakradi class (वक्रादिगण) is thus enumerated वक्रत्यूस, वयस्याय मात्र, पच्छातिमुक्तको गरिमनखिनी, स्पर्शः, श्रुतप्रतिनं तथा निवसनं दर्शनश्व बक्रादिष्व बमादयः।
Aho ! Shrutgyanam
