________________
अंक २]
श्री महावीरनो समय - निर्णय
[ १२५
(२) स्कंदिलाचार्यना अध्यक्षपणा हेठळ मथुरामां मळेली सभा. जेमां प्रायः सर्व सिद्धांतोमां सुधारा वधारा करवामां आव्या हता.
(३) आनंदपुरना राजा ध्रुवसेन आगळ तेना पुत्रना मरणनो शोक निवारण करवा अर्थे कल्पसूत्रनुं जाहेर वांचन; अने
( ४ ) कालकाचार्ये करेलो पज्जुसणना दिवसनो फेरफार. 8
मथुरामां भरेली सभाना विषयमां जणावधुं जोईए के तेनुं, तेनाथी वधारे महत्वनी अने प्रसिद्ध वलभीनी सभा साथे गुंचवण थपलुं छे. वलभीनी सभामां सिद्धान्तग्रन्थोन अत्यारना रूपमा खरेखर ठराववामां-नक्की करवामां आव्या हता. परंतु आ सभा साचे ज थपली हती के नहीं, ते प्राचीनकालनी वात होवाथी, अत्यारे विचारणीय नथी' परंतु वलभी संबंधी वर्णनो तेमज आनंदपुरना राजा ध्रुवसेन समक्ष कल्पसूत्रनी थपली जाहेर वाचना; ए बे बाबतो घणा उपयोगनी छे. दुर्भाग्ये आनंदपुरना संबंधमां कोई हकीकत मळती नथी; टीकाओमां ते महास्थान होवानुं जणावलें छे परंतु आटली माहीतिथी आपणने विशेष मदद मळती नथी. तेम छतां आपणे नीचेनी बाबतो ध्यानमां लेवी जोईए.
९. ध्रुवसेन ए नाम, घणुं अजाण्युं नथी. ते वलभीना एक वंशनु नाम छे. अने आपणे जाणीए छीए के पहेला ध्रुवसेन इ. स. ५२६ मां राज्यगादी उपर आव्यो हतो.
२. आ ध्रुवसेनने पुत्र न हतो कारण के इ. स. ५४० मां तेनी पछी तेनो भाई गृहसेन 10 गादी उपर आव्यो हतो; अने
३. महावीरनिर्वाणनी तारीख तरीके इ. स. पूर्वे ४६७ मा वर्षने स्वीकारी, कल्पसूत्रनी एक वाचना के जेना माटे कहेवुं जोईए के, ते खरेखर प्राचीन अने उपयोगी छे ते वाचनामां आपला ९९३ वर्षनी, त्यारथी गणत्री करीए छीए तो एक आश्चर्यजनक सरखापशुं मेळवी छी. कारण के (९९३ - ४६७ =५२६ ) ९९३ मांथी ४६७ वर्ष बाद करतां जे ५२६ मुं वर्ष आवे छे ते बराबर वलभीनी गादी उपर ध्रुवसेनना अधिरोहणनुं वर्ष छे.
आ सघळी हकीकत उपरथी मारुं चोक्कस अनुमान थाय छे के वलभीनी महासभा ध्रुवसेना राज्यारोहणना वर्षमां ज मळी हती, अने बीजु ए के कल्पसूत्रमां आपवामां आवेलुं महावीरनुं जीवनचरित्र पण, जे छेली वखत ते ज सभामां निर्णीत करवामां आव्युं हतुं, तेनुं ध्रुवसेन राजानी समक्ष वाचन करवामां आव्युं हतुं. अने आ बाबत, मारा अभिप्राय प्रमाणे महावीरनिर्वाणना इ. स. पूर्वे ४६७ मुं वर्ष सूचवती हकीकत माटे एक घणु किमती समर्थन छे.
वे मात्र एक ज प्रश्ननो ऊहापोह करवो अहीं बाकी रह्यो छे. जे विद्वानोने आ मिति ग्राह्य नथी तेओ एकदम जणावशे के आ सूचना नातपुत्तना अवसानना संबंधमां पाली सिद्धातोमां आवतां वर्णनोथी विरुद्ध छे. कारण के ते ग्रंथोमां जणावेलुं छे के बुद्ध ज्यारे शाक्यभू
8. आ कालकाचार्य जैन पट्टावलीमां लीजा छे. महावीर पछी ४७० वर्षे विद्यमान गर्दभिल्लना शत्रु कालकाचाते आ नथी सरखावो - Z. D. M. G. 34. 241.
9. आ समितिना प्रमुख स्कंदिल ए जो क्लाटे प्रसिद्ध करेली ( Testgruss an Bohtlingk p. 54 ff) पहावलीमां जेनो उल्लेख छे ते ज होय तो ते तो वीर पछी ४१४ वर्षे एटले इ. स. पूर्व ११३ मां मरणपाम्या एम कहेवाय छे.
10. आ वंशमां भाइयो एकबाजा पछी गादिए आवता एवो कांई नियम न हतो; ए वात गूहसेन पछी तेनो पुत्र गूहसेन बाजो जे इ. स. ५५९ मां गादिए बेठो हतो ते उपरथी सिद्ध थाय छे.
Aho ! Shrutgyanam