Jain Sahitya Sanshodhak Khand 01 Ank 01 to 02

SR No.: 009877
Original Sutra Author: N/A
Author: Jinvijay
Publisher: Jain Sahitya Sanshodhak Samaj Puna
Publication Year: 1922
Total Pages: 274
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 23 MB

Page 120

जैन साहित्य संशोधक.
४२
ज्योतिषनी गणतरी करी डॉ. जेकोबी ते बाबतनो निर्णय घणी सहेलाईथी करी शके तेम छे, साथे साथै एनी पण तपास थवी जोईए के नक्षत्रनो जे योग सिद्धर्षिजीए लख्यो छे ते फरी फरीने क्यारे आवे छे,
८) हवे सिद्धर्षिना हरिभद्रसूरि परत्वेना उल्लेखो तपासीए.' अनागतं परिज्ञाय ' पदनो अर्थ डॉ. जेकोबीए साक्षात् गुरु तरीके लीधो छे. अन्य सर्व ते पदनो अर्थ परोक्ष गुरु तरीके ले छे. परोक्ष गुरु तरीके तां एवी कल्पना थाय छे के हरिभद्रसूरिए विशिटज्ञानथी भावी जन्मनारा सिद्धर्षिने जाणीने “ ललितावस्तरा ” लखी. आ अर्थ डॉ. जेकोबीने अत्यंत असंगत लागे छे मारा नम्र मत मुजब " अनगतं परिज्ञाय " पद सिद्धर्षिता अस्तित्व परत्वे tai ना मानसिक परिवर्तनो परत्वे ( Knowing his psychological development) समजीए तो क्लिष्टता दूर थाय छे. सिद्धर्षि महाराजनुं वलण शुं छे, ते समजी रहेल गुरुने तेमनुं भावी वलण अने देशकाल समजवां मुश्केल नथी; अने तेथी जाणे आगमतीपूर्वक तेणे ते “ललित विस्तरा " नी रचना करी
जे सिद्धर्षीने परम उपकारक थई पडी. उपमिति० ना आद्य प्रस्तावमां धर्मबोधकर गुरुनुं वर्णन आपेलुं छे. त्यां सदुपदेश आपवावाळा पूर्वसूरिओ ने विशिष्ट ज्ञानवाळा तथा भविष्य पारखनारा का छे. कारण के तेमना उपदेशो ( अगर उपदेशक ग्रंथो ) भविष्यमां सर्व प्राणीने उपकारक रहे छे, एटले साक्षात् गुरु न होवा छता साक्षात् गुरु अने परोक्ष गुरु वच्चे रहेतुं कालव्यवधान निकळी जाय छे. हरिभद्रसूरि विद्यमान न होय त्यारे आबा परोक्ष गुरुनी कक्षामां ते आवे तेमां नवाई नथी. प्रश.
[भाग १ स्तिमां " धर्मबोधकर गुरु"नो साक्षात्पणानो अर्थ. लेवामां पण तेथी हानी नथी आवृती. प्रशस्तिनो हेतु ग्रंथकारनो यत्किंचित् परिचय देवानो होईने तेमां वर्णवेल धर्मबोधकर गुरु साक्षात् गुरु तरीके. जलेबा जोईए. पोताना गुरुनी विशिष्टता माटे अगर विशेष ओळखाण माटे गुरुपरंपरानो निर्देश भले आवे पण तेनुं मूळ तो साक्षात्प्रसंगमां ज रहे. साक्षात्प्रसंग विनानो निर्देश प्रशस्तिमां तो, मारा नम्र मत मुजब, अस्थाने जगणाय. दाक्षिण्य चिन्द्र-नी प्रशस्ति जोईशुं तो आ हकिकत सारी रीते स्पष्ट थथे उपमिति० नी रचना वखते हरिभद्रसूरि विद्यमान न होय तेथी " भावतः शब्दना प्रयोग पूर्वक ( " प्रस्तावे भावतो हन्त " ) अन्यत्र : विदेश पण साक्षातू प्रसंगने बाधक न रहे.
वळी पूर्वसूरिओ अने तेमनी कृतिओ सामान्यरीते सर्वने सदुपदेशकारक थई पड़े, तो पछी सामान्यवर्मनो व्यवच्छेद करी पोताने माटे ज " ललित विस्तरा "नो बधो प्रयास कल्पवानुं लांबे काळे तो प्रयोजन ज नथी रहेतुं, कारण के लेखक पोते सर्वनी साथे उपकृतवर्गमा तो भावी ज जाय छे.
ܕܙ
९ ) संवत्सर तथा जुदी जुदी कथाओपरथी हरिभद्रसूरि अने सिद्धर्षि माटेनी हकिकतो वाच - कवर्ग आगळ विशेष चर्चा माटे रजू करी छे, कुब लयमाला तथा उपमिति ० नी अन्य प्रतिओमां ते मुजब ज उल्लेख छे के फेरफार छे ते तपासवानी जरूर छे. तेम छतां अने ज्योतिषनी गणतरी मेळवतां सर्व हकिकतनो निर्णय थशे ते निःसंदेह हे.
जैन साहित्यथी अज्ञातजन महाराजश्रीना लेख पर दृष्टिपात करतो लेख लखे, तेमा जो दोष दृष्टिगोचर थाय तो ते क्षन्तव्य गणवा याचना करे छे.
Aho ! Shrutgyanam