________________
चन्द्रग्रहणाधिकारः ।
१४१
T
उदारहण-पर्वकाल से संस्कारित द्विगुणित सूर्य १२४०/२१ ३५ है, इसमें ४१०० को युत किया तो ९३४० २९ २५ हुए इस में २७०० का भाग दिया तो फल ३ मिले इससे याम्यशर हुआ शेष १२४०।२९ ३५ को २१०० में हीन किया तो शेष १४५९ । ३८।२५ बचे इन दोनों शेषों में पहला शेष न्यून है अतः उसमें उसके दशमांश १२४ २३९ को हीन किया तो स्पष्ट याम्यशर १९१६ । १९।२६ हुआ । इसमें ८० का भाग देने से फल १३/५७ १४ मिले इसकी कृति याम्य १९४ | ३७ हुई || ४ ||
नत वलनविधी - मध्यं दिनात् प्राक् परतश्चसौम्यम् याम्यं नतं स्यादथ तत् कृतिश्च । कृत्यस्तु तुल्यान्यदिशोः क्रमेण योगान्तरं वा वलनं रवीन्दोः ॥५॥ इति श्रीमच्छतानन्द विरचितायां भास्वत्यां चन्द्रग्रहणाधिकारः षष्ठः ।
सं० टी० - सूर्यग्रहणे दिनार्द्ध मध्यदिनं चन्द्रग्रहणे दिनमानयुतं निशार्द्ध पर्वकालः मध्यदिनात् मध्यरात्रेः श्राग्सौम्यं परतः याम्यं नतम् पर्वकालदिनार्धयो राज्य
योर्वान्तर कृते यदवशिष्टं तन्नतं स्यात् । पर्वकालमध्यदिन मध्यरात्रि तुल्यतायाम् नताभावः । अथ तत् कृतिश्च नतकृतिः पूर्वकृति तुल्यान्यदिशो क्रमेण योगान्तरं कार्यम् - रवीन्दोः सूर्य सोमयोः याम्यसौम्य वलनं स्यात् ॥ ५ ॥
Aho! Shrutgyanam