________________
२८०
न्यायतात्पर्यदीपिका।
समाधिस्वरूपं स्वयमेव किञ्चिहिगोति ।
ध्यानोत्कर्षानिर्वाताचलप्रदौपावस्थानमिवैकत्रैव चेतसोऽवस्थानं समाधिरभिधीयते इति ॥
यथा निर्तिनाचनस्य प्रदीपस्यावस्थानं स्थिरं भवति । तयात्यन्तध्यानाभ्यासवशादे क व ध्येय एव चित्तस्य यत् स्थिरमव. स्थानं तत्समाधिरुच्यत इत्यर्थः ॥ १४० ॥ उपसंहरति ।
एवमेतानि योगाङ्गानि सर्वषु ब्रह्मादिषु स्थानेष्वनेकप्रकारदुःखभावनयानभिरतिसंजितं परं वैराग्यं महेश्वरे च परां भक्ति माथित्यायन्साभियोगेन मुमुक्षुणा सेवितव्यानोति ॥
एतानीति पूर्वोत्तानि । मुमुक्षुणेति मोक्षकामेन। अनभिर. तोति अनपेक्षारूपम् । परमिति सर्वकालीनम् । शेषं व्यक्तम् । अयमर्थः । समग्रमपि जगदुग्रदुःखार्तमिति वासनया सर्वत्राप्य रतिरूपं गाद वराग्यमारा परमात्मनि परां भतिं च धृत्वा मोक्षमाणन पुंसाष्टावपि योगाङ्गान्यपास्यानि ॥ १४१ ॥ योगानसेवाफलमाह।
ततोऽचिरेणेव कालेन भगवन्तमनौपम्यस्वभावं शिवमवितथं प्रत्यक्षतः पश्यति । तं दृष्ट्वा निरत्ययं श्रयः प्रामोतीति । ___ तत इति । अष्टाङ्गयोगसेवातः । अनौपम्येति । उपमैवोपम्यं जगविलक्षणत्वादनौपम्य उपमारहितः स्वभावी यस्य स तथा तम्। लोकोत्तरस्वरूपमित्यर्थः । अवितमिति सत्यम् । वितथत्वहंतुरागादिदोषादूषितत्वात्। निरतिशयमिति । निश्चितानुभावं
Aho! Shrutgyanam