________________
१८.८
न्यायतात्पय्यदीपिका ।
निमित्तेन पर्षत्प्रतिवादिभ्यां न ज्ञायते तदज्ञानसंवरणायोक्तमविज्ञातार्थं नाम निग्रहस्थानमितीति ॥
अप्रतीतप्रयोगा
अजढदचोक्रोडजर्थाभिरटाटंकिष्ठा इत्या
दयः । यद्दाऽयं त्रिनयन भ्रूसमाननामधेयवांस्त केतुमत्त्वाद्रसिनीवदित्यादयः । एतेन रूढैरेव प्रयोगः कथा प्रवर्त्तनीयेति
दर्शितम् ॥ २२४ ॥
अपार्थकमाचष्टे ।
पौर्वापर्या योगादप्रतिसंबद्धार्थ स्पार्थक मिति
पूव्वं विशेषणमपदं विशेष्यं तयोर्भावः पौर्वापर्यं विशेषणविशेष्यभावः तस्यायोगोऽसंबन्धस्तस्माद संबद्धार्थमनन्वितार्थं यद्वाक्यं तदपार्थकं नाम निग्रहस्थानं भवति ॥ २२५ ॥
उदाहरति ।
यथा दशदाडिमानि षडपूपा कुण्डमजाजिनं पललपिण्डं इति ॥
अनन्वितं वाक्यपदाभ्यां देवा । तत्र वाक्यानन्वितत्त्वे दशदाडिमानि षडपूपा इत्युदाहरणम् । अत्र दशदाडिमानां षडपूपानां न कश्चिदन्वयः संबन्धाभावात् । आकाङ्क्षासविधियोग्यतावादेव हि वाक्यानां मिथोऽन्वयो भवेन्न चार्य आकाशादियोग्यमस्ति । पदान्वितत्वे कुण्डमजाजिनं पललपिण्डमित्यु. दाहरणम् । अत्रापि संबन्धाभावादनन्वितत्वम् || २२६ ॥
श्रप्राप्तकालमाह ।
saraविपर्यासवचनमप्राप्तकालमिति ॥
Aho ! Shrutgyanam
