________________
१८४
न्यायतात्पर्य्यदीपिका।
आशङ्कापुरःसरं सूत्रोक्ता विवृणोति ।
कथं तर्हि बयादेः कार्यत्वसिडिरत आह कारणान्तरादपि तद्धर्मोपपत्तेरप्रतिषेध इति ॥
यदि सावयवत्वं बुद्ध्यादौ न प्रवर्तते । तहि साधनं विना साध्यसिययोगात् बुद्ध्यादेः कथं कार्यवसिद्धिरित्याशङ्कार्थः । अत अाहेति ग्रन्थकारः। कारणान्तरात् सावयवत्वादन्यस्माद्धेतोः कार्यत्वधर्मोपपत्तेरयं प्रतिषेधो न भवति ॥ १८१ ॥ कारणान्तरादिति पदं व्याचष्टे ।
प्रमाणान्तगदपि कार्यवसिद्धेरित्यर्थ इति ॥
यथाङ्गारावस्थायां धूमाभावेऽपि प्रमाणान्तराह्रिसिद्धिस्तथानापि काय्यवसिद्धिर्भविष्यतीति ॥ १८२ ॥ प्रमाणान्तरमेव दर्शयति । प्रमाणं चानुपलब्धिकारणेष्व सत्सु प्रागडं चानुपलम्भादिति ॥*
प्रमाणमिति बुद्धेः कार्यवसाधकमनुमानम् । उपलब्धिकारणानि बुडेप्तिनिमित्तानि हानोपादानादौनि । न उपलब्धिकारणान्यनुपलब्धिकारणानि । तेष्वसत्स्वविद्यमानेषु । हौ नो प्रकृतमयं गमयत इति न्यायात् । यद्यनुपलब्धिकारणानि न सन्ति तर्घपलश्चिकारणानि सन्तीत्यर्थः । स्यात्तत उपलब्धिकारणेषु सत्सु उपलश्चिकालात् प्रागूई चानुपलम्भात् बुद्धयादिकं कायं --- ------ ... ... ... ....... . -- -.. ..- . .. .- ..
* Tic text ulds zitata to tio iphorisan ziopted by the conumentator here (See giage D". Line ] }.
Aho! Shrutgyanam
