________________
अनुमानपरिच्छेदः ।
१६८
योज्यापेक्षणानि ५ अप्रतिपत्त्या संग्रहीतानि शेषाणि विप्रतिपत्त्या ॥ १६० ॥ तत्र प्राक्साधर्म्यवैधय॑समौ लक्षयति ।
* साधबवैधाभ्यामुपसंहारे मिद्धे तडम्मविपर्ययोपपत्तेः माधयंवैधाभ्यां प्रत्यवस्थानं साधर्म्यवैधर्म्यसमाविति ।
साधर्मेण अन्वयेन वैधर्येण व्यतिरेकेण वा। साधनमभिधाय सिषाधयिषितपक्षोपसंहारे सिद्धे साधनवादिना लत साध्यधम्मस्थानित्यत्वादेविपर्यस्ततोपपादनार्थ साधर्म्यण वैधयेण वा यत्प्रत्यवस्थानं तो साधर्म्यवैधयंसमौ जाती भवतः ॥ १६१ ॥ एतावुदाहरति ।
यथा अनित्यः शब्दः कृतकलात् घटवदित्युक्ते जातिवाद्याह । यद्यनित्यघटसाधात् कृतकत्वादनित्यः शब्द इष्यते नित्याकाशमाधादमूर्तत्वानित्यस्तहि प्राप्नोति। यदि च नित्याकाशवैधात् कृतकत्वादनित्य इष्यते घटाद्यनित्यवैधादमूर्तत्वातहि नित्यः प्राप्नोति विशेषाभावादिति ॥
न्यायवादिनाऽनित्यः शब्दः कृतकत्वात् घटवदिति साधयेण हेतो प्रयुक्त जातिवादी माधयेणैव प्रत्यवतिष्ठते ।
ननु यथा कृतकत्वेन शब्दस्य घटस्य च साधयं तथा अमूर्तत्वेन शब्दस्याकाशस्य च साधर्म्यमस्ति ततो यदि लतकत्वात्
__ * 'The Works सिद्धे । साधर्मवैधम्माभ्यां प्रत्यवस्थानं ure omitted in the text [ Set page 1s. Line ] ].
Aho! Shrutgyanam
