________________
१४०
न्यायतात्पर्यदीपिका। घटवदित्यव्याप्ताभिधानमिति ॥ न व्याप्तेरभिधानमव्याप्ताभिधानं नाम दोषो भवति । यन्मूतं तदनित्यं दृष्टमिति व्याप्तिमविरचर्येव घटदृष्टान्तोपादानात् व्याप्तिनिश्चयार्थमेव दृष्टान्ताभ्युपगमात् ॥ १०४ ॥
यदनित्यं तन्मूतं दृष्टमिति विपरीतव्याप्ताभिधानमिति ॥ यन्मूतं तदनित्यं दृष्टमिति वाये यदन्यथाभणनं तहिपरीत. व्याप्ताभिधानं नाम दोषः ॥ १०५ ॥ किमेतो दृष्टान्तदोषावन्यथा वेत्याह ।
एतौ तु वचनदोषाविति ॥ * एतावव्याप्ताभिधानविपरीतव्याप्ताभिधानरूपी वचनदोषी वक्तदोषावित्यर्थो न वस्तुदोषी वक्तप्रमादोत्पन्नत्वात् । एतेन प्राच्याश्चवारो वस्तुदोषा इत्यावेदितम् ॥ १०६ ॥
षट् साधर्योदाहरणाभासान् व्यावण्यं वैधर्योदाहरणाभासान वमयति ।
नयन्नित्यं तन्मूर्तमपि न भवति यथा परमाणुरिति साधनाः व्यावृत्त इति ॥
साधनादव्यावृत्त: साधनाव्यावृत्तो नाम वैधम्मदृष्टान्तदोवो भवति। एवं साध्याव्यावृत्तादिपदेष्वपि विग्रहः स्वयं कार्य:
* This aphorism uloptal by the commentator is not in e Test ( Scc page 13 ).
The text readsefarz" instead of "afori" Sce p 13, L9
Aho! Shrutgyanam
