________________
१२
त्रिदश- तरङ्गिणी
पदं [ 'रायं राय' मित्यादि ] पञ्चमश्लोकगतं च श्रीवीर इति ज्ञेयम् । अर्थतः संलग्नत्वेन कुलकत्वादिति । इति सुसङ्गतः पाठः । मूलश्लोकः ॥ ३ ॥
-
वीरो वरवीरार - खैरोवींवरो विराः । वारिरोरुवराराबो- रारवाराऽरिरीरवाः ||५|| ( मूलश्लोक ४) विभागः - वीरः- वर्वर- वीर - अरिः अवैर-उवींवर वि-राः वीरोवर्वरवीरारिवैरोवींवरो विराः । वारिर उरु-वर - आरावः- वारिरोरुवरारावः, र आर-वारर - अरिरी-र-वाः रारवारारिरीवाः । व्याख्या - वीरो० स्पष्टः । नवरमुणादिनिष्पत्त्या वर्वर:कामः (वीरारिः) अवैरा उर्वीवराः - राजानः यस्माद्, विगताः परित्या - गाद् रायो धनानि यस्य, वारिरः - मेघः तस्येव उरु: - गरीयान् योजनगामीत्यर्थः । वरः साममाधुर्यादिपञ्चत्रिंशत्सङ्ख्यगुणोपेतः, आरावः-शब्दः यस्य स तथा । तथा रस्य दुर्वारत्वात् तीक्ष्णस्य, आरस्य,–बाह्यस्याऽऽभ्यन्तरस्य चारिसमूहस्य, वारे - निवारणे, अथवा बाह्यान्तरवैरिणामिति नट्ठ ( अष्ट ) भेदत्वात् आराणांअरिसमूहानामपि वारे- समूहे, अरि-चक्रं तद्वत् स्मृतिप्रणामादिभिर्न व्यथते, तद्घातक इति भावः । रीरवाः । रिः - भ्रान्तिः, सैव रो- दवः, तस्मिन् वाः - पानीयं तद्वत् तदुपशम हेतुरित्यर्थः । राय रायं रिरीरायो, यां ययाऽऽऽर्ययाऽऽययौ । रेराsरियारराऽऽरार्या - रेरोरोरूय रोरराः ॥६॥ ( मूलश्लोकः ॥ ५) विभागः -- रायं - रायं-रीरी-रायः-यां ययार्या र्य याऽऽययौ रेरअरि-य-अरर-आराय-रा- इरः- रेराऽरियाडरराऽऽरायरेरः रोरूयरोरराः ।
व्याख्या--रायं रायं दत्वा दत्वा रिरीश्व-पित्तलानि, उप
"Aho Shrut Gyanam"
"
