________________
(४८) भुवनदीपकः। पकान्, चतुर्थाष्टमं स्थानमाश्रितं भूमिसुतो मंगल: पूर्ण पश्यति । सित: शुक्रः, अर्कः सूर्यः, बुधः, हिमकरश्चन्द्रः एते चत्वारोऽपि ग्रहाः कलत्रं सप्तमस्थानं संपूर्ण पश्यति इतिश्लोक स्य ताजिकस्थस्य अर्थः । यदैकादशस्थाने वर्तमानाः सर्वे ग्रहाः पूर्णं पश्यति । सर्वेऽप्युपांते शुभा इत्युक्तत्वात् । “ज्ञार्केन्दुशुक्रास्त्रिदश ३ । १० त्रिकोणं ९ । ५ चतुर्थाष्टमं ४ । ८ द्यून ७ मथांशवृद्धया । पश्यंति सूर्यात्मजपूज्यभौमाः क्रमेण संपूर्णदृशो भवन्ति ॥ " पुन:-" त्र्याशं शनिर्देवगुरुस्त्रिकोणं तुर्याष्टमं भूमिसुतः प्रपूर्णम् ॥ ज्ञार्केन्दुशुक्राः क्रमपादवृद्धया पश्यन्ति चास्तं सकलाः प्रपूर्णम् ॥” अनयोरथैः प्राग्वदेव ॥ ६२॥ ___ अर्थ-ग्रहोंकी दृष्टि कहते हैं-शनैश्चर, तृतीय और दशमको पूर्ण दृष्टि से देखता है; बृहस्पति पञ्चम और नवमको पूर्ण दृष्टिसे देखता है, मंगल चतुर्थ और अष्टमको पूर्णदृष्टिसे देखता है, तथा रवि, बुध और चन्द्रमा सप्तमको पूर्णदृष्टि से देखते हैं और चकारसे पूर्व कहे ग्रह भी सतमको पूर्ण देखते हैं। पादादि दृष्टि आचार्य नहीं कहे तथापि पूर्व पञ्चीसवें श्लोककी टीका और चक्र देखकर ज्ञात कर लेना ॥ ६२ ॥ कथयन्ति पादयोगंपश्यतिसौम्योनलनपोलग्नम् । लग्नाधिपश्च पश्यति शुभग्रहो नार्धयोगं च ॥६३
"Aho Shrut Gyanam"