________________
मानोत्पत्तिर्नाम पञ्चसप्ततितमोऽध्यायः। २६३ षड्भागविस्तृत कार्य शरीरं मर्त्यजन्मनि । चतुर्विंशतिभागान् + सार्धान कुर्वीत दैर्ध्यतः ॥ ८॥ पुरुषस्योत्तमम्यैतन्मानम(स्या?स्मा)भिरीरितम् । मध्यमस्य तु साधे स्याद् विस्ताराद् भागपञ्च(माकम् ॥९॥ आयामस्तस्य तु प्रोक्तो ('विंशतिस्वितिः)रन्विता। (केनीयसानां कुब्जानां विस्तारान् पञ्चभागिका ॥ १० ॥ दैर्घ्यमस्य विधातव्यस्तथा शरीरस्य विस्तरा पञ्चभागिका?)। दै(य?ध्य) द्वाविंशतिर्भागा वपुषोऽस्य प्रशस्यते ॥ ११॥ (कार्यां शरीरस्य?) कुब्जानां विस्तारात् पञ्चभागिकम् । दैर्घ्यमस्य विधातव्यं तथा भा(गं शुभदश?) ॥ १२ ॥ भागपश्चिकावस्तारं (वामनानां वपुर्भवेत)। कुर्वीत सा(धर्धान् ) सप्तैव भागा(न् ) दैर्येण तद्वतत् पुनः।। (किंवा राणि) प्रोक्तं प्रमाणमिद(मेद? मेव हि । (प्रथमानं:) तु विस्तारो वपुषोंऽशचतुष्टयम् ॥ १४ ॥ (दैदो पुनमूस्ये) भागषट्कप्रमाणतः । उक्तं देहप्रमाणस्य भागसूत्रमिदं पृथक् ॥ १५ ॥ देवानामसुराणां च राक्षसानां तथैव च । दिव्यमानुषमयोनां कुब्जवामनयोरपि ।। १६ ॥ किन्नराणां सभूतानां क्रमेणास्मिन्नुदाहृतम् । इत्थमण्डक(वेले च वनं क्रम)
1. 'विंशतिविभि' इति स्यात् । २. कुब्जानामित्यादितथेत्यन्तं पदजातमुपरिवश्यमाणकुब्जशरीरप्रमामादिह लेखकेन प्रमादान प्रक्षिप्तमिव भाति । ततश्च प्रकृतानुगुण्येन 'कनीयसः शरीरस्य विस्तारः पञ्च भागकः' इतीह पाठो योजनीयः स्यात् । ३. 'कार्य शरीर' इति स्यात् । ४. 'गांश्चतुर्दश' इति स्यान। ५. 'किन्नराणामपि' इति स्यात् । ६. 'प्रमथानो' इति स्यात् । ७. 'देध्य भवेत् पुनस्तस्य' इति स्यात् । ८. 'विलेखनक्रमः' इति स्यात् ।
"Aho Shrut Gyanam"
