Page Text
________________
किं गन्मायो गमं साहरइ १ गन्माओ जोणि साहरइ २ जोणीओ गन्मं साहरइ ३ जोणीओ जोणि साहरइ ४ १ नो गन्माओ गम्भं साहरह, नो गन्भाओ जोणि साइरह, परानुसिय परामुसिय अन्वावा, अव्वाबाहेणं जोणीओ गर्भ साहरइ, नो जोणीओ जोणि साहरइ । पहू णं भंते । हरिणेगमेसी सकदूर इत्थीगमं नहस्रेिस या रोमकूवंसि वा साइरितए वा हरितए वा ! हंता पहू, नो चेव पण तरस गन्भस्स आबाहं वा विवाहं वा उत्पाइज्जा छविछेयं पुण करिज्जा एसुहुमं च णं साहरिज्ज वा नीहरेज्ज बा (श० ५ ३०४ सू० १८७ पत्र २१८ ) ॥ व्याख्या - तत्र 'हरि' इन्द्रस्तसम्बन्धित्वाद् हरिः, नैगमेषी नाम 'सक्कदूर' शकदूतः शक्रादेशकारी पदात्यनीकाधिपतिः येन शक्रादेशाद् भगवान् महावीरो देवानन्दागर्भात् त्रिशलागर्भे संहृत इति । 'इत्थी गम्भ'ति खियाः सम्बन्धी गर्भः - सजीवपुद्गलपिण्डकः स्त्रीगर्भस्तं 'सहरमाणे' अन्यत्र नयन् । इह चतुर्भङ्गिका-तत्र 'गर्भाद्' गर्भाशयादवधेः 'गर्भ' गर्भाशयान्तरं 'संहरति' प्रवेशयति 'गर्भ' सजीवपुद्गलपिण्डलक्षणमिति प्रकृतमित्येकः १ । तथा 'गर्भाद्' अवधेः 'योनि' गर्भनिर्गमद्वारं संहरति, योन्या उदरान्तरं प्रवेशयतीत्यर्थः २ । तथा ' योनीतः' योनिद्वारेण निष्काश्य 'गर्म संहरति' गर्भाशयान्तरं प्रवेशयति ३ | तथा 'योनीतः ' योनेः सकाशाद् योर्नि ' संहरति ' नयति, योन्या उदरा निष्कास्य योनिद्वारेणैवोदरं प्रवेशयतीत्यर्थः ४ । एतेषु शेषनिषेधेन तृतीयमनुजानन्नाह - 'परामुखिय परासुसिय' परामृश्य परामूल्य - तथाविधकरणव्यापारेण संस्पृश्य संस्पृश्य बोग ' अञ्यावाघ - मव्याबाधेन सुखं सुखेनेत्यर्थः 'योनीतः ' योनिद्वारेण निष्कास्य 'गर्भ' गर्भाशयं संहरति गर्भमिति प्रकृतम् । यच्चेह योनीतो निर्गमनं खोगर्भत्योकं तल्लोकव्यवहारानुवर्त्तनात्, तथाहि-- निष्पन्नोऽनिष्पन्नो वा गर्भः स्वभावाद योन्यैव निर्गच्छति । अयं च तस्य गर्भसंहरणे आचार उक्तः । अथ तत्सामध्ये दर्शयन्नाह - नइसिरंसि वा' नखाग्रे 'साइरित्तए' संह--प्रवेशयितुं 'नोहरित्तए' विभक्तिपरिणामेन नखशिरसो रोमकूपाद्वा नहते - निष्काशयितुम् । 'आबाई' ईषद्वानां 'विवाह'ति विशिष्टबाधातु । 'छविछेयं'ति शरीरच्छेदं पुनः कुर्यात्, गर्भस्य हि छविच्छेदम कृत्वा नखाप्रादौ प्रवेशयितुमशक्यत्वात् । 'एहुमं च णं' इतिसूक्ष्ममिति एवं लध्विति || सूत्रम् ३० – 'हिताणुकंपरणं' हितः शक्रस्य आत्मनश्च अनुकम्पको भगवतः । अत्र चूर्णि :- "हिओ सकस्स अप्पणी य, अणुओ भगवओ ॥" सूत्रम् ३१ - 'तिन्नाणो गए साइरिज्जिस्सामि' इत्यादि धवनवद् ज्ञेयम् ॥ सूत्रम् ३३ --- 'तंसि तारिसगंसि' तस्मिंस्तादृशकेवक्तुमशक्यस्वरूपे पुण्यवतां योग्य इत्यर्थः । अभितस्म 'सचिते' चित्रकर्मयुक्ते भित्तिभागे बाहिरभो 'दुमित' धवलितं 'घ' घृष्टं कोमलपाषाणादिना अत एव 'मट्ठ' मसृणं यत्तथा तस्मिन् । 'विचित्त उल्लोय' विचित्र:- विविधवित्रयुक्तः उल्लोकः- उपरिभागो यत्र चिट्टिगं - दीप्यमानं तलं वा अधोभागो यत्र तत्तथा । 'मणिरयण' मणिरत्नप्रणाशितान्धकारे । 'बहुसम'त्ति पश्चवर्णमणिकुट्टिमकलिते । 'पंचचन'त्ति पश्चवर्णेन सरसेन सुरभिणा च मुक्तेन - निक्षिप्तेन पुष्पपुञ्ज लक्षणेनोपचारेण - पूजया कलितं यत् तत् तथा तत्र । 'कालागुरु' कालागुरुप्रभृतीनां घूरानां यो मघमघायमानो गन्ध उद्भूतस्तेनाभिरामं रम्यं यत् तत् तथा तत्र । कुंदुरु-चीडा तुरुकं-सिल्हकं 'सुगंधि'चि सुगन्धयः सद्गन्धाः प्रवरवासाः सन्ति यत्र तत्तथा
"Aho Shrut Gyanam"
| SR No. | 009667 |
| Book Title | Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Punyavijay, Bechardas Doshi |
| Publisher | Sarabhai Manilal Nawab |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 468 |
| Language | Prakrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & Paryushan |
| File Size | 21 MB |