________________
स्याद्वादमञ्जरीके अवतरण ( १ )
अयमेव हि भेदो भेदहेतुर्वा यद्विरुद्धधर्माध्यासः कारणभेदश्चेति [ अप्रच्युतानुत्पन्न स्थिरैकरूपं नित्यम् [
1
तद्भावाव्ययं नित्यं [ तत्त्वार्थाधिगमसूत्र ५ – ३० ] * द्रव्यं पर्यायवियुतं पर्याया द्रव्यवजिताः ।
क्व कदा केन किरूपा दृष्टा मानेन केन वा ॥ [ सन्मतितर्क १ - १२]
* त्रिविधः खल्वयं धर्मिणः परिणामो धर्मलक्षणावस्थारूपः । इत्युभयमुपपन्नमिति [ योगसूत्र ३- १३ व्यासभाष्य ] सा तु द्विविधा नित्याऽनित्या च.... त्वनित्या
....
[प्रशस्तपादभाष्य-पृथिवी निरूपण ]
शब्दकारणत्ववचनात् संयोगविभागो
[प्रशस्तपादभाष्य आकाशनिरूपण ]
1
यो तत्रैव स यत्रैव यो यदैव तदैव सः । न देशकालयोर्व्याप्तिर्भावानामिह विद्यते ॥ भागे सिंहो नरो भागे योऽर्थो भागद्वयात्मकः । तमभागं विभागेन नरसिंहं प्रचक्षते ॥ [
श्लोक ६
1
सर्वे गत्यर्था ज्ञानार्थाः [ हेमहंसगणि - हेमचन्द्रव्याकरण न्याय ४४ ] ईश्वरप्रेरितो गच्छेत् स्वगुं वा श्वभ्रमेव वा ।
अन्यो जन्तुरनीशोऽयमात्मनः सुखदुःखयोः ॥
अपगतमले हि मनसि.
सद्धर्मबीजवपनानघ कौशलस्य यल्लोकबान्धव तवापि खिलान्यभूवन् । तन्नाद्भुतं खगकुलेष्विह तामसेषु सूर्यांशवो मधुकरीचरणावदाताः ॥
[ सिद्धसेन द्वात्रिंशिका २ -१३] विश्वतश्चक्षुरुत विश्वतोमुखो विश्वतः पाणिरुत विश्वतः पात् ।
[ महाभारत वनपर्व ]
शूलमभव्यस्य
• कादम्बरी पूर्वार्ध पृ. १०३ ]
[ शुक्लयजुर्वेद संहिता १७-१९]
किरणा गुणा न दव्वं तेसि पयासो गुणो न वा दव्वं ।
जं नाणं आयगुणो कहमदव्वो स अन्नत्थ ॥ गन्तूण न पिरिछिन्दइ नाणं णेयं तयम्मि देसम्मि । आयत्यं चिय नवरं अचितसत्ती उ विष्णेयं ॥ लोहोवलस्स सत्ती आयत्था चेव भिन्नदेसंपि । लोहं आगरिसंती दीसह इह कज्जपच्चक्खा || एवमिह नाणसत्ती आयत्था चेव हंदि लोगंतं । जइ परिछिदइ सम्मं को णु विरोहो भवे तत्थ ॥
[ हरिभद्र–धर्मसंग्रहणी ३७०-३७३ ]
३
पृष्ठ
१८
१९
१९
१९
२१
२२
२२
२५
२७
३०
३०
३१
३२
३४
३६