Stavopnishada

SR No.: 009620
Original Sutra Author: Siddhasen Divakarsuri, Hemchandracharya
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
Publication Year: 2010
Total Pages: 38
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari, Spiritual, & Worship
File Size: 947 KB

Page 21

G19स्तवोपनिषद् निश्चल एव हृदयगत आस्ते । एवं निश्चयं कृत्वाऽहं तव स्तवं वदामि, तस्माद् बालिशोऽप्यहं नापराधं करोमि ।
इत्थं स्तुतिसज्जोऽप्यादावेव स्वलाघवं गुणानुरागं च प्रकटयन्नाहक्व सिद्धसेनस्तुतयो महार्था ?
अशिक्षितालापकला क्व चैषा ? तथापि यूथाधिपतेः पथिस्था,
स्खलद्गतिस्तस्य शिशुर्न शोच्यः।।३।। हे नाथ ! अल्पाक्षरेषु महान् अर्थो यासां विद्यते, ताः श्रीसिद्धसेनदिवाकरसूरिकृताः स्तुतयः क्व ? सम्यशिक्षामन्तरेणैव प्रयुक्ता ममैषा-ऽऽलापकला च क्व ?
मुच्यतां तर्हि स्तुतिकाराभिमान इत्यत्र स्वयं समाधत्ते-तथापि यथा गजराजस्य मार्गे गच्छंस्तस्य शिशुः स्खलन्नपि न शोच्यः, तथाऽहमज्ञसङ्काशोऽपि तेषां विदुषामनुचरतया तच्छिशुकल्पो स्खलन्नपि ગયો. એ તો મારા હૃદયમાં જ નિશ્ચલ છે. માટે આ રીતે નિશ્ચય કરીને હું તારી સ્તુતિ કરું છું, માટે હું બાલિશ છું એ વાત સાચી, પણ અપરાધી તો નથી જ.ll
આમ સ્તુતિ માટે સજ્જ થઈને પણ શરૂઆતમાં જ પોતાની નમ્રતા અને ગુણાનુરાગને પ્રગટ કરતા કહે છે
હે નાથ ! જેમાં અક્ષરો થોડા છે પણ અર્થ અતિ ગંભીર અને મહાન છે એવી શ્રીસિદ્ધસેનદિવાકરસૂરિજીએ બનાવેલી સ્તુતિઓ ક્યાં ? અને અભણના લવારાઓ જેવી મારી બનાવેલી સ્તુતિઓ ક્યાં ?
જો કોઈ એમ કહે કે આવું જ છે તો પછી સ્તુતિકર્તા થવાના અભરખા મુકી દો ને ? તો અહીં સમાધાન છે કે – જેમ ગજરાજની १. घ - युथापते पथि० । २. घ - शशुशर्न ।
- स्तवोपनिषद् नैव शोच्या, नाप्युपहास्यः । वस्तुतस्तु महाजनमार्गमुपेक्ष्योन्मार्गगमनस्यैव स्खलनारूपत्वादिति भावः।
एकेनैव वचसाऽर्हतः सर्वोत्कृष्टतामाविष्कुर्वन्नाहजिनेन्द्र ! यानेव विबाधसे स्म,
दुरन्तदोषान् विविधैरुपायैः। त एव चित्रं त्वदसूययेव,
कृताः कृतार्थाः परतीर्थनाथैः ।।४।। हे जिनेन्द्र ! त्वं घोरतपोध्यानादिभिरनेकप्रकारैरमोघैरुपायैर्यानेव दुरन्तदोषान् विबाधसे, त एव दोषास्त्वयि ईर्ष्णयेव परदर्शनिनामभीष्टैर्देवैः स्वहृदयेष्वाश्रयदानेन सन्तोषिताः, स्वस्मिन् तद्विकारजननપાછળ પાછળ તેનું મદનિયું જતું હોય, એ કદાચ ગજરાજની ચાલને અનુસરવા કોશિષ કરે તો ય લથડિયા ખાતું ખાતું જાય, પણ કોઈ એની નિંદા કરતું નથી. એ મદનીયું શોચનીય બનતું નથી. એમ હું ય અભણ જેવો હોવા છતાં ય એ મહાપુરુષોના પોઠિયા જેવો છું. એમના માર્ગે જવાનો પ્રયત્ન કરું છું. માટે હું ય લથડિયા ખાઉં,
ખલના પામું તો ય નિંદાપાત્ર નથી, હાંસીપાત્ર પણ નથી. કારણ કે વાસ્તવિક ખલના તો એ છે, જ્યાં મહાપુરુષોના માર્ગની ઉપેક્ષા रीने मार्ग वामां मावे छ.।।3।।
હવે એક જ સ્તુતિથી અરિહંત પરમાત્માની સર્વોત્કૃષ્ટતા સિદ્ધ 5रता 56 छ
હે જિનેશ્વર ! આપે ઉગ્ર તપ, અદ્ભુત ધ્યાન વગેરે અનેક પ્રકારના અમોઘ ઉપાયોથી કામ, ક્રોધ, મદ, મત્સર, વગેરે દોષોનો ખાત્મો બોલાવી દીધો. પણ તારા પ્રત્યેની ઈર્ષ્યાથી પરદર્શનીઓના ઈષ્ટદેવતાઓએ એ જ દોષોને પોતાના દિલમાં સ્થાન આપીને સંતોષ १. घ - जिनेन्द्रजि या०। २. घ - विवधेरुपाये। ३. घ - तार्था परनीर्थ ।