Dev Dharma Pariksha

SR No.: 009611
Original Sutra Author: Yashovijay Upadhyay
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
Publication Year: 2010
Total Pages: 58
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari & Religion
File Size: 632 KB

Page 32

- દેવધર્મપરીક્ષા –
- ૪૧ परलोकवाचिशब्देन निर्देशस्तत्रामुष्मिकफलकत्वं लभ्यते । यथा स्कन्दकोद्देशके - “आलित्तेणं भंते लोए आलित्तपलित्तेणं भंते लोए जराए मरणेण य से जहा णामए केइ गाहावती अगारंसि झियायमाणंसि जे से तत्थ भंडे भवति अप्पभारमोल्लगुरुए तं गहाय आताए एगंतं अवक्कमति एस मे णित्थारिए समाणे पच्छा पुरो हियाए सुहाए खमाए णिस्सेसाए आणुगामियत्ताए भविस्सति एवामेव देवाणुप्पिया मज्झ वि आया एगे भंडे इट्टे कंते पिए मणुण्णे मणामे थिज्जे वेसासिए संमते अणुमते बहुमते
— દેવધર્મોપનિષદ્અનુષ્ઠાન આમુખિક ફળવાળું છે એમ લેવાનું.
જેમકે શ્રી ભગવતી સૂનમાં કંઇક ઉદ્દેશામાં દીક્ષાર્થી એવા સ્કન્દક પરિવ્રાજક પ્રભુ વીરને કહે છે - “હે ભગવંત ! આ લોક ઘડપણ અને મરણ રૂપી અગ્નિથી અભિવિધિથી જ્વલિત છે. પ્રકર્ષથી જ્વલિત છે. એક જ સમયે અભિવિધિથી અને પ્રકર્ષથી જવલિત છે. અર્થાત અત્યંત ભડકે બળે છે. જેમ કોઈ ઘરનો માલિક તેનું ઘર બળતું હોય ત્યારે તેમાં જે અાભાર અને મહામૂલ્યવાળી માલમત્તા હોય, તે પોતે લઈને એકાંતમાં જાય છે. અને એ વખતે તેને એવો અભિપ્રાય હોય છે કે જો આટલું બચી જાય તો એ મને પહેલા અને પછી હિત, સુખ, સંગતપણા, નિશ્ચિત કલ્યાણ, અને પરંપરાએ સુખ માટે થશે. એ જ રીતે હે દેવાનુપ્રિય ! મારો પણ આત્મા એક કિંમતિ માલમત્તા જેવો છે. ઈષ્ટ, પ્રેમપાત્ર, પ્રિય, સુંદર, મનોરમ,
ધૈર્યયુક્ત, વિશ્વાસને કરનારો, સંમત, અનુમત, અને બહુમત છે. (અહીં સંમત હોવાનું કારણ એ છે કે શરીરે કરેલા કાર્યો સંમત છે. १. ख - समाणे पुरो । क-ग-घ - पच्छा पुरो । उपलभ्यमानभगवत्याम् - पच्छ પુરા | ૨, ૩ - પ્રિયા ને .
- દેવધર્મપરીક્ષા - भंडकरंडगसमाणे मा णं सीयं मा णं उण्हं मा णं खुहा मा णं पिवासा मा णं चोरा मा णं वाला मा णं दंसा मा णं मसया मा णं वातियपेत्तियसण्णिवातिय विविहा रोगातंका परिस्सहोवसग्गा फुसंतुत्तिकटु एस मे णित्थारिए समाणे परलोगस्स हिताए खमाए णिस्सेसाए आणुगामियत्ताए भविस्सती” त्यत्र गृहपतेर्भाडं गृहीत्वापक्रमणस्यैहिकमात्रफलकत्वम्, स्कन्दकस्य च स्वात्मनिस्तारणस्यामुष्मिकफलकत्वं प्रसिद्धम् । एवं च जिनप्रतिमार्चनादि सूर्याभादीनामहिकमात्रफलकमेवेत्यपि निरस्तम्, अन्यत्र दृष्टजन्ममात्र
- દેવધર્મોપનિષદ્ અનુમત છે કારણકે, પોતે પોતાનું અપ્રિય કરે તેની પછી પણ પોતાની જાત પ્રિય છે. અને બહુમત છે, કારણકે બહુવાર અભિમત છે અથવા તો અન્ય ઘણા કરતાં પોતાની જાત પ્રિય છે.).
આમ મારી જાત મારે મન મહામૂલ્યવાન રત્નોના દાબડા જેવી છે. મેં આજ સુધી આ શરીરનું એમ વિચારીને પાલન કર્યું છે કે તેને શીત, ઉણ, ક્ષુધા, પિપાસા, ચોરો, સર્પો, માંકડ વગેરે કરડનારા જંતુઓ, મચ્છરો, વાત-પિત્ત-સન્નિપાતજનિત વિવિધ રોગો, સધ મરણ ઉપજાવનાર વ્યાધિઓ તથા પરીષહ-ઉપસર્ગોનો સ્પર્શ ન થાય. અર્થાત્ ઠંડી-ગરમી વગેરેથી તેને બાધા ન થાય એવી રીતે મેં તેનું પાલન કર્યું છે.
એવો મારો આત્મા - મારી જાત વિસ્તાર પામે તો પરલોકમાં હિત માટે, સંગતપણા માટે, નિશ્ચિત કલ્યાણ માટે અને શુભાનુબંધી માટે થશે, અહીં જે ઘરનો માલિક માલમત્તા લઈને એકાંતમાં જતો રહે છે તેનું ફળ ઐહિક જ છે. અને કદન્ક પોતાના આત્માનો વિસ્તાર કરે છે, તે આમિક ફળ આપે છે એવું પ્રસિદ્ધ છે.
આ રીતે સૂર્યાભ વગેરે દેવો જિનપ્રતિમાની પૂજા વગેરે કરે છે, તેનું ફળ પણ ઐહિક જ છે.