________________
मिताः वार्तिक कोटिश्लोकप्रमाणामति । साम्प्रतं तु कालदोषान्मेधाद्यपचयेन अङ्गविद्यां प्रवक्ष्यामि । नारदेन स्वयं कृताभित्यादिरङ्गविद्यास्वल्पालभ्यते । तथापि ग्रन्थानुमानादुच्यते । तत्र पूर्व तिथिचक्र कामशास्त्रात् यत उक्तं. “गौरिका पुत्रेण ऊर्वोरिः स्थलवामदक्षिणकरे बक्षोरुहारुद्वये नाभिर्गुह्यललाटजाठरकटीपृष्टेषु तिष्टत्यसौ कक्ष श्रोणिभूजेषु च प्रनिगदं, प्रारभ्य कृष्णामधाश्वेतायाः प्रवृति क्रमेण मदनो मूर्द्धानमारोहति"! अनङ्गर ने तु सीमन्ता १ श्य २ धरे ३ कपोल ४ तदधः ५ कक्षा ६ कुचो ७ रःस्थले ८ नाभि ९ श्रोणि १० वराङ्ग ११ जानुविषये १२ गुल्फे १३ पदे १४ गुंष्टके १५ ॥
कृष्णाकृष्णप्रवृत्तितो मनसिजस्तिष्टेत् क्रमाद्योषितां ।
वामागेवध ऊर्ध्वतभिगमनान्मासस्य पक्षद्वये ॥१॥ नंदिकेश्वरमते सर्वजातिसाधारणत्वे पुनरेवमङ्गुष्टे १ पद २ गुल्फ ३ जानु ४ जघने ५ नाभौच ६ वक्षःस्थले ७ कक्षे ८ कण्ठ ९ कपोल १० दन्त बसने ११ नेत्रा १२ लिके १३ मूर्द्धनि १४ शुक्लाऽशुक्ल विभागतो मृगशामङ्गेप्वनङ्गस्थितिरूवा॑ऽधो गमनेन वामपदगा पक्षद्वये लक्षयेत् ॥ १ ॥ दक्षिण पादाङ्गष्टमारभ्य आशिरसं पश्चदशस्थानेषु पूर्णिमा पर्यन्तं कन्दर्प-उर्ध्वं दक्षिणभागेनारोहति । कृष्णप्रतिपदमारभ्य वामभागे मस्तकादङ्गुष्टपर्यन्तं क्रमेणावरोहति इत्यर्थः । विवेकविलासे तुपादाङ्गुष्टे नेत्यााग्रे वक्ष्यते ।
"Aho Shrutgyanam"
