________________
१ वार्षिक २ अयन ३ ऋतु ४ मास ५ पक्ष ६ दिन ७ घटी ८ रूपाचाष्ट सम्भीलने वोडशस्वराः प्रोक्ताः । तेभ्यः द्वादशाष्ट स्वरादीनां भुक्तं पलमयं कृतं । तद्भुक्तं स्वस्व भागे न लब्धं शेष द्विकं भवेत् ॥१॥
लब्धे भुक्तस्वरा ज्ञेयाः शेषे चैवोदिताः स्वराः । अस्मिन् षष्टयादि मक्ते च भुक्त स्वादुदितः स्वरः ॥ २ ॥ उदितस्य स्वरस्यस्युर्नामस्वर वशे नताः ।
पञ्चबालादिकावस्था: स्वस्वकाल प्रमाणतः ॥ ३ ॥ इत्येवं करणलब्धा बालादयः कलिका स्वभावत स्वरास्तथा
तिथ्यादावुदयं याति तिथिस्वराद्धटीस्वरः । बालस्वरादिकःप्रश्ने फलं तस्य वदाम्यहम् ॥ १ ॥ तिथिभुक्त घटी संख्यां कृत्वा पलमयीं ततः ।।
ऋक्षवह्नि ३२७ हृतशेषे स्वरस्तत्काल सम्भवः ॥ २ ॥ इत्यादिना तात्कालिकास्वराः कनिष्ठायां बालः शिवायांकुमारः, इति “क्रमाद्राशिग्रहवनिश्चिताः कोऽर्थः । तत्तदङ्गुलीषु शुभाशुभलक्षणेरेव प्रश्ना'दिषु तेषां फलदायित्वं ज्ञेयम् । न चेदेकनामत्वे समकालं विवाहादिकर्मणो
योः फले विवेकानुपपत्तिः न चात्र नाशिका स्वरकृतोभदः शङ्कयः तत्तकर्मणि तद्भेदे सत्यपि स्वभावादि बहुकालिक पदार्थेषु लक्षणैरेव फलभेदात्, अत एव काम दोग्नीति पदं साभिप्रायं गणेशपदं सर्वार्थलाभात् , नचाङ्गुष्ठे अकारन्यासात् तदादिरेव बलादि व्यवस्था स्थूलदृष्टया भाव्या अकारे बालस्वरा नैयत्यात् । अत्र स्वर शढेन षड्जादि गीतस्वरा अपि कनिष्ठादि पञ्चके तले पृष्टे च व्यवस्थिता ग्राह्या स्तेषामपि निमित्तत्वात्-यदुक्तं स्थानाङ्गवृत्तौ
सज्जेण लहइ विग्धं पंचमेण विणस्सई ।
गावोपुत्ताय मित्ताय नारीणं चेववल्लहो ॥ १ ॥ इति तेन कनिष्ठायां शुभलक्षणे षड्जेऽपि विध्नाभाव इत्यादि फलं ज्ञेयम् ॥ ३० ॥
"Aho Shrutgyanam"
