________________
२१
क्रिया कोश .०६ प्राचीन आचार्यों द्वारा की गई क्रिया की परिभाषा :.०६.१ नियुक्तिकार :
(क) कर्मबन्धनिबन्धभूतार्थक्रिया :--नहीं मिला । (ख) सदानुष्ठानिकक्रिया : नहीं मिला। (ग) परिस्पन्दात्मिका क्रिया :-'दव्व किरिए अएयण'
एजन-परिस्पंदन क्रिया को द्रव्य क्रिया कहते है । .०६.२ शीलांगाचार्य :--
(क) कर्मबन्धनिबन्धभूतार्थ क्रिया :--
(१) नियंत इति क्रियास्ताश्च कर्मबंधकारणत्वेनावश्यकांतर्वतिनि प्रतिक्रमणाध्ययने (पडिकमामि तेरसहि किरियाठाणेहिं ति ) अस्मिन्सूत्रेऽभिहिताः ।
-सूय° श्रु २ । अ २ । सू १ । टीका (ख) सदानुष्ठानिक क्रिया :(१) क्रियां वा सदनुष्ठानात्मिकामक्रियां वा असदनुष्ठानरूपाम्।
__ -सूय० श्र २ । अ १ । सू १७ 1 टीका (ग) परिस्पन्दात्मिका क्रिया :(१) क्रिया परिस्पंदलक्षणा तद्विपर्यस्तात्वक्रिया।
-सूय० श्रु २ । अ ५ । गा १६ । टीका (२) क्रिया परिस्पंदात्मिका चेष्टारूपा क्रियते क्रिया वा निर्व्यापारतया स्थितिरूपा क्रियते।
सूय० श्रु २ । अ १ । सू २१ । टीका .०६३ अभयदेवसूरि :
(क) कर्मबन्धनिबन्धभूतार्थ क्रिया :(१) करणं क्रिया-कर्मबन्धनिबन्धना चेष्टा इति अर्थः ।
-भग० श ३ । उ ३ ! प्र१1 टीका (२) शरीरेन्द्रिययोगेषु क्रिया। भग० श १७ । उ १ । प्र ११ । टीका (३) क्रियानिष्पाद्य कर्मोक्तम्। -भग० श १ । उ ३ । प्र ११४ । टीका
(४) क्रिया करणं तज्जन्यत्वात् कर्मापि क्रिया अथवा क्रियत इति क्रिया-- कमव।
भग० श ३ । उ ३ . प्र ७ । टीका (५) अविवक्षितविशेषतया करणमात्रविवक्षणात् करणं क्रिया-कायिक्यादिकेति
-ठाण ० स्था १ । सू ४ । टीका (६) करणं क्रिया क्रियत इति वा क्रिया -ठाण ० स्था २ । सू ६० । टीका
"Aho Shrutgyanam"
