Kriya kosha

SR No.: 009528
Original Sutra Author: N/A
Author: Mohanlal Banthia
Publisher: Jain Darshan Prakashan
Publication Year: 1969
Total Pages: 428
Language: Sanskrit
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 9 MB

Page 151

क्रिया - कोश
विग्रहः प्रथमसमयवतिनीत्यर्थः द्वितीयादिसमयवर्तिनी तु परम्परसमुदानक्रियेति, प्रथमाप्रथमसमयापेक्षया तु तदुभयसमुदानक्रियेति ।
-- ठाण० स्था ३ । उ ३ । सू १८७ । टीका अनन्तर अर्थात् प्रथम समय की समुदानक्रिया अनन्तर समुदानक्रिया । परम्पर अर्थात् प्रथम समय को छोड़कर द्वितीयादि समय की समुदानक्रिया परस्पर
८७
समुदानक्रिया ।
प्रथम तथा अप्रथम अर्थात् दोनों समयों की अपेक्षा से होने वाली समुदानक्रिया तदुभय-समुदानक्रिया ।
- ३७ ऐर्यापथिकी क्रिया
'३७.१ परिभाषा ! अर्थ
रणमर्या तस्यास्तया वा पंथा ईर्यापथस्तत्र भवमीर्थापथिकमेतच्च शब्दव्युत्पत्तिनिमित्तम् । प्रवृत्तिनिमित्तं त्विदं सर्वत्रोपयुक्तस्य निकषायस्य समीक्षितमनोवाक्कायक्रियस्य या क्रिया तया यत्कर्म तदीर्यापथिकं सैव वा क्रिया ईर्यापथिकेत्युच्यते । - सूप ० श्रु २ । अ २ । सू १४ । टीका (ख) ईरणं ईर्ष्या तस्यास्तया वा पन्था ईर्यापथः स विद्यते यस्य तदीर्यापथिकम् । एतच शब्दव्युत्पत्तिनिमित्तम् । प्रवृत्तिनिमित्तं तु इदम् । सर्वत्रोपयुक्तस्य निकषायस्य समीक्षितमनोवाक्कायक्रियस्य या क्रिया तथा यत्कर्म तदीर्यापथिकं सैव वा क्रिया ईर्यापथिका । सूर्य २ । अ २ । सू १४ । दीपिका
(ग) रियावहिय' त्ति ईरणमीर्या गमनं तद्विशिष्टः पन्था ईर्यापथस्तत्र भवा ऐर्यापथिकी, व्युत्पत्तिमात्रमिदम् । प्रवृत्तिनिमित्तं तु यत्केवलयोगप्रत्ययमुपशान्तमोहादित्रयस्य सातवेदनीयकर्म्मतया अजीवस्य पुद्गलराशेर्भवनं सा ऐर्यापथिकी क्रिया |
कर्मविशेषो
इह जीवव्यापारेऽप्यजीव प्रधानत्वविवक्षयाऽजीव क्रियेयमुक्ता, वैर्यापथिक क्रियोच्यते ।
-- ठाण० स्था २ । उ १ । सू ६० । टोका (घ) ' इरियावहियं' त्ति ईर्या गमनम् तद्विषयः पन्था मार्गः - ईर्यापथः, तत्र भवा ऐर्यापथिकी- केवलकाययोगप्रत्ययः कर्मबन्ध इत्यर्थः ।
-भग० श १ । उ १० । प्र ३२५ । टीका (ङ) ईर्यापथकर्मणो याऽति ( हि ? ) निमित्तभूतावव्यमानवेद्यमानस्य सेर्यापथक्रिया । अत्र च काश्चित् साम्परायिककर्मणः आश्रवः, काश्चिच्च न (?) ।
- सिद्ध ० अ ६ । सू ६ । पृ० १२
"Aho Shrutgyanam"