________________
३२४ ]
प्रवन्धपश्चशती
ततो भूपः पप्रच्छ-मम मृतिः कदा भविष्यति । हरोवग-यदा तव मस्तके पुंसो हस्तादिका पतिष्यति तदा मृतिस्ते । ततो राजा मार्गे समागच्छन् कृष्णं वीक्ष्य तेन समं वार्ता कुर्वाण: कृष्णहस्ते कंकणमक्षिपत्, स च दिव्या स्त्री जाता। सहस्रार्जुनः पट्टराहों चक्रे । क्रमादाधानं जातं तस्याः, कृष्णं विना जगत् दुःखितं जातम् ।
इत एकदाऽकस्मात् सहस्रार्जुनमस्त के तस्यों एव पल्याः हस्तकंकणे लग्ने सति चंदिका पतिता, ततः स मृतः । पट्टराझी कंकणं यावद् मभन्ज तावत् कृष्णो जातः । लोका मुदं भेजुः, परं तस्याधानं ज्ञात्वोचुः किं करिष्यते । ततो विचार्य सर्वे हदयं विदार्य बालः कर्षितः। तस्य बलि नाम दत्तम् । इति कर्मणि कृष्णबलिपुत्रसम्बन्धः ॥५८०॥
[581 ] अथ गतधनरत्नार्कष्ठिसम्बन्धः । 10 कस्मिंश्चित् पुरे रत्नाष्टिनः पद्मपुत्रोऽभूत् । स च श्रेष्ठी पुत्रस्य पुरोरहो जगौ-लक्ष्मी
बहवीं प्रकटा राजा-वहिन-चौरा र दायादा हरन्ति । अतः श्रीः कियती मुवो मध्ये झिप्यते । ततो निधानमद्ध लात्वा पुराद् बहिर्गत्वा देवगृहपाधै मुवं खनित्वा यदा धनं स्थापयितुं सजीभूतो रत्नाकः पुत्रं प्रति माह-विलोकय देवगृहं, कोपि पुमान् कदापि धूर्तोऽन्यो वा भविष्यति
तदा स धनं लात्वा [यास्यति, ततः पुत्रस्तत्र गत्वा ] नरमेकं सुप्तं दृष्ट्वा पितुः पुरः प्राह । 15 पिताऽवग-कोपि धूर्वो निधि लातुमागतो मिषं कृत्वा स्थितोऽस्ति । ततः पित्रा प्रेषितो गतस्तत्र,
वीक्ष्य मृतप्रायं तं दृष्ट्वा पितुः पुरः प्राह ! पिता प्राह-परीक्ष्य जीवतो मृतस्य च कर्णो बानय तस्य । ततः कर्णौ छु श्चिच्छेद, स नोच्छवसितः। ततः कौँ पितुरपि [तौ] । पुनः पित्रा नासाथ प्रेषितः । स च नासायां छिन्नायां नोच्छ्वसितः । वतो मृतं निश्चित्य निधानीकृत्य धनं गृहमागतौ।
पुनरेकदा वनं गतौ तौ पितृपुत्रौ । निधानं गतं दृष्ट्वा उदरं कुट्टयित्वा गृहमागतौ । हातं 20 च ताभ्यां श्रीस्तेनैव धूर्तेन गृहीता । ततोन्यदा विटनटमध्ये लक्ष्मी विलसयन्तं गतनासिकाकर्ण
दृष्ट्वा पुत्रः [पितु पुरः] प्राह । ततः सम्यक् तमुपलक्ष्य राशोग्रे विज्ञप्तं [प्तः ] लक्ष्मीगमनसम्बन्धः । ततो राझा स आकारितः । प्रोक्तं, अस्य त्वया [ श्री गृहीता, पश्चादपेय । स प्राहमया मुधाऽस्य श्रीहीता नास्ति, मयास्य कौँ नासिके दत्ते, ततः श्रीनृहीता मम कर्ण-नासिका
ददातु पुनः पश्चालक्ष्मी लात्वाऽसौ [गच्छतु ] । ततो राजा प्राह -श्रेष्ठिन् ? अस्य यद् भवता 25 गृहीतं सदर्पय । ततः श्रेष्ठी संतोषं कृत्वा स्वगृहमगात् ।
इति गतधनरत्नार्कष्ठिसम्बन्धः ॥५८१॥
[ 682 ] अथ श्रीशंखेश्वरपार्श्व सम्बन्धः । जरासंघ-कृष्णयोः संग्रामे जायमाने जरासंधेन जरा कृष्णकट के मुक्ता । एकावतारिनरौ कृष्ण-बलभद्रो मुक्त्वाऽन्येषां जरा लग्ना । ततो नारायणः सः श्रोनेमिनं पप्रच्छ, जरासंध: 30 स्वसेना इनिध्यति, क उपायोस्ति येन स्वसेमाया जरा गच्छति ? |
"Aho Shrutgyanam"