Page Text
________________
२५८ ]
प्रबन्धपञ्चशती [457 ] अथ बुद्धौ मन्त्रिपार्श्वभस्मप्रेषणसंबंधः । इलावत्यां पुरि पम्मिलो राजा वरममात्यं नवोनं सुशोलं चकार । केनचिदुक्तं । अयं मन्त्रीकृतोऽस्ति परं न ज्ञायतेऽस्य कोशो बुद्धिरस्ति । ततो राक्षा मुद्रया मुद्रित प्राभूत भस्मच्छन्नं मन्त्रिणो ददे प्रोक्तं च-इदं प्रीतिप्राभृतं शत्रुमर्दनभूपाय देहि । ततः स तत्माभूतं लात्वा विदिशायां पुरि जगाम । राझोऽने प्राभृतं मुक्तं राजा तु उत्सिल्य भस्म दृष्ट्वा कालमुखो भूत्वा रुष्टः प्राह-रे मन्त्रिन ! तव स्वामी ममेहकप्राभृतं प्रेषयति ? तव शिक्षा दास्यते । मन्त्री प्राह-स्वामिन् ! मम स्वामिनाऽश्वमेधो यमः कारितो मालहेतु, तद्भस्म सर्वेषां सज्जनानां अभीष्टानां नृपाणामपि प्रेषयामास । तत एत्तद्भस्म मुद्रितं कृत्वा स्वामिनः प्रेषितं
गनाः सन्ति हयाः सन्ति, विचित्राः सन्ति सम्पदः ।
तवाप्यस्ति ममाप्यस्ति, दुर्लभं भस्म यज्ञजम् ॥१॥ सतः स राजा तुष्टस्तं मन्त्रिणं तोषयामास, राज्ञा समं प्रीतिं चक्र च।
इति बुद्धौ मन्त्रिपार्श्वभस्मप्रेषणसम्बन्धः ।।४५७॥
[458 ] अथ बुद्धौ धूर्चद्विजसम्बन्धः । एकस्मिन् प्रामे द्विजः श्रीधरः। तत्र चन्दनाहचर्मकारश्च तस्य पार्वे श्रीधरः सपानार्ग 15 कारयामास । चर्मकारोऽनिशं मूल्यं याचते । सदा विप्रो वदति त्वा हृष्टं करिष्यामि एवं
वदति तस्मिन् बहुः कालो गतः । स विप्रोऽन्यदा धनार्थ चर्मकृता धृतः धनं विना न मुञ्चति सः ।
ततोऽन्यदा तत्रैव ग्रामपतेः सुतो जातः ततस्तं विजो भूपपाश्र्वेऽनैषीत् प्राह चमया पूर्वमुपानग्रहणावसरे प्रोक्तं त्वां हृष्टं करिष्यामि । अय राज्ञः सुतो जातोऽस्ति त्वं 20 'रुलीयाइत' अथवा न, एतकृत्वा चर्मकद्दथ्यो यदि वे अहं न 'रलोयाइत' तदा राजा रुष्टो मां
दण्डयति, तत उकं 'रलोयाइत हूं हूओं' किं जल्प्यते अधिकं ? यदा पृष्टः ततोऽधिकजल्पने कोऽपि लाभो न, ततश्चमकृत्स्वगृहे गतः । .
इति बुद्धौ धूर्तद्विजसम्बन्धः ।।४५८॥
[459 ] अथ बुद्धौ भूपसम्बन्धः । विशालापुर्या वणिग्भीमः तस्य पत्नीद्वयं तच्च वयं दृष्ट्वा एको धूर्तो देवीमाराध्य भोमरूपधरो भीमे प्रामान्तरगते समेत्य तद्गृहमधिष्ठाय चावग् पन्यादीनां पुरः । अद्य मम स्वप्ने देवी प्राह-त्वं यदि जीवितमिच्छसि चिरं तर्हि धनं वितर। एवं प्राच्य प्रथमं द्वयोः पल्योभूषणादिवत्रादि ददौ । ततः परिजनो वस्त्रादिदानागौरवितः, सर्वोऽपि परिच्छदो हृष्टः । इतो भीमो गृहे आगच्छन् शुश्राव, “भीमो दानी जातः सर्व धनं धर्मादौ व्ययन् धनद इस
26
"Aho Shrutgyanam"
| SR No. | 009525 |
| Book Title | Panchashati Prabodh Sambandh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mrugendravijay |
| Publisher | Suvasit Sahitya Prakashan |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 456 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & History |
| File Size | 9 MB |