________________
१७४ ]
प्रवन्धपश्चशती वायुराचप्टे-त्वया किं स्याद्यद्यहं वयं न वामि, तदा तव वृष्ट्योत्पादितं धान्यं विनझत्येव, तेनाहमेव जगज्जीवयामि । अहमेव यावल्लोकानां शरीरे तिष्ठामि तावल्लोका जीवन्ति यदाऽहं गतः तदा स मृत एव ।
मेघोऽवग-मत्कृत्यं पश्य । ततोऽवसरेऽवसरे विलोक्यमानस्तथा मेयो ववर्ष यथा 5 लोकानां शस्यमुद्गतां कणभवनं यावर्द्धितं । इतोऽकस्माद्वातस्तथा वाति स्म यथा सर्व शुष्क
मेकस्मिन् वर्षे मेघो वृष्टो नैव, तदा लोकैर्धान्यमुप्तमपि न । ततो लोकैरुक्तं-भो मेघवातौ ! युवामेकीभूय जगज्जीवयथो नो चेन्मरिष्यति जगत् । ततो वातमेघौ प्रीतिभाजी तथा चक्रतुः यथा बहु सस्यं जातं । लोका अन्ये जोवा अपि यथा सुखिनोऽभूवन् ।
इति मेधवातसंवादसम्बन्धः ॥३०६।।
[ 307 ] अथ निःस्वत्वानिःस्वत्वयोर्वीरकथा । एकपुरे देवउश्रेष्ठिनो धनवोरातौ द्वौ पुत्रौ, धोमती श्रीमत्यहे पुत्र्यो बभूवतुः । सर्व परिणायिताः श्रेष्ठी परलोकं ययौ । द्वौ सोदरौ पृथग्जातौ । क्रमादेको धनी अन्यो दुःस्थोऽजनि ।
एकोदरसमुत्पन्ना, एकनक्षत्रजातकाः । न भवन्ति समाः शीला, यथा बदरीकण्टकाः ॥१॥
45
यथा सोदर्यो मिलनाय यातः तदा वृद्धस्य भ्रातुः लक्मोत्वात्सोदयौँ भक्ति चक्रतुः, लघोस्तु निःस्वस्य न । एकदा लघुता लक्षयर्थ कस्यचित्सार्थस्य सार्थे विदेशं प्रति चचाल । मार्ग भगिनीपुरं समागात् सरःपालौ साथैः स्थितः ।
इतो वीरभगिनी जलाय सरसि समागात् , तया भ्राता जीर्णत्रुटिताम्बरो निःस्वो दृष्टः, 20 तदा भगिनी भ्रातुः संमुखमपि न व्यलोकयनिःस्वत्वात् । वोरो दध्यौ भगिन्यादिकः सर्वः
श्रियं मन्यते, न भ्रातरं । ततोऽने चचाल कर्मयोगाद्वह्नीं श्रियमर्जयित्वा पश्चादागच्छन् तस्यैव सरसः पालौ स्थितः । भ्रातरमर्जितबहुधनं श्रुत्वा तत्रागत्य भगिनी जगौ-सोदर ! गृहे आगच्छ । ततो वीरो भगिनीगृहे गतः। भगिन्या क्या रसवतो कृता । स्नानादि कारितं वयं ।
भाजनं मण्डितं जेमनायोपविष्टः । भगिन्या पक्वान्नादि परिवेषितं यदा तदा वीरो वर्यक25 ण्डलरत्नमुद्रिकाभरणानि भाजने मुमोच । प्राह च-भो कुण्डलकेयूरमुद्रिकाः! पक्कानं भक्षयत ।
एवं पुनः पुनर्जल्पति सोदरे भगिनी प्राह-भ्रातरेवं किं पुनः पुनः जल्प्यते । भ्राता प्राहभगिनि ! इदं मोदकादि सर्व कुण्डलकेयूरप्रभृतिविभूषणवस्तुधनानां परिवेषितं विद्यते । मम परिवेषितं नास्ति किन्तु श्रियाः कुण्डलादिरूपायाः । यदाऽहमप्रतश्चलितस्तदा त्वया सन्मुखमपि
न वीक्षितं मयि निर्धनत्वाधुना सधनत्वादेवं भक्तिः क्रियते मम, अतोऽहमेवं जल्पन्नस्मि 30 मुद्रिकादीनां पुरः । ततो भगिनी भ्रातरं क्षमयामास । अहं मग्धा त्वमेव धन्यः । ततो भागा
"Aho Shrutgyanam"