________________
१७२ ]
प्रबन्धपञ्चशती
सणे स्यात् स क्षणः कथ्यताम् । ततो ज्योतिष्कको जगी। उच्चपरमोच्चप्रहसम्बन्धं ज्योतिककोक्तक्षणे तयौषधग्रहणात् पुत्रो जनितः कर्णभरणे निर्गतः । सतस्तस्य कर्ण इति नाम ददौ । तस्मिन जनिते सते सतरोगेण सतामाता क्रमाद्वधमाने तस्मिन् राज्यभार वदा सबयिन्या भोजो राजा द्वाभ्यां दानस्पी क्रियते । ततस्ताभ्यां मिथो शापितं य एकस्मिन् दिने संपूर्ण प्रासादं कारयिष्यति तेन जितं ततः कर्णेन यामचतुकेण संपूर्णः प्रासादः कारितः। तस्मिम् लिङ्गमपि स्थापितं भोजेन । ततस्तस्य प्रासादस्य कर्णमेरुरिति नाम जातम् ।
इति कर्णसम्बन्धः ॥३०॥
[302] अथ मरणसमये वृद्धभोजसम्बन्धः । वृद्धभोजेन म्रियता स्वसेवकस्य प्रोक्तं मया पुण्यं न कृतं तेन कृपाणस्याप्रे मम कृष्णं हस्तं 10 स्वा स्थाप्यः । यदा लोकाः पृच्छन्ति तदा प्रोक्तव्यं । राज्ञा प्रोक्त क्रियमाणमस्ति । सतो वृद्ध
भोजसेवकैर्लोकप्रबोधाय धर्म कृष्णो हस्तो भोजस्य दर्शितः । लोका भोजस्य मरणचेष्टितं श्रुत्वा दानिनो आताः । इति मरणसमये वृद्धमोजसम्बन्धः॥३०२॥
[303 ] अथ वस्तुपालमन्त्रिणः १२ यात्राशकुनकथा । वस्तुपासमंत्रीशस्य प्रथमयात्रायां चलत आदो दुर्गा विपरीता जाता । यदा मन्त्री स्थित16 स्तिदा सारवकोऽवग-चल्यवां मन्त्रीश ! १२ यात्रा भविष्यन्ति । मन्त्री कथमेवं ज्ञायते ।
सोऽवग् यस्मिनावासे उपविश्य दुर्गा रवं चकार । तस्य निष्पन्नमानस्य १२ स्थरा निष्पन्ना दृश्यन्ते, अत उच्यते मया । ततो मन्त्री तो शकुनं लात्वा चचाल | ततः १२ यात्रा अभूवन्x प्रयोदश्यां यात्रायां अर्द्धमार्गे उत्पमज्वरस्य अङ्के (ओं) वालकग्रामे स्वर्गगमनं मन्त्रिणोऽजनि ।
इति वस्तुपालमन्त्रिणः १२ यात्रीशकुनकथा ॥३०३॥
[304] अथ शत्रुजयतीर्थप्रमावे शूरकथा । कलापकपुरे मवनभूपतेः पत्नी प्रेमवती पुत्रः शूरः स च उत्कटः । एकदा राजा पुरोधाने गतः। तत्रैका श्वेताम्बरधरा नारी प्राह-भो भूप ! अहं यदि तव पत्नी स्यां तदा तव राज् वर्धते । राजा जगी आगच्छ, पत्नी भव । ततः साऽवग- त्वं गृहे गच्छ अहं तव पृष्टी भागमिष्यामि । ततो राजा गृहे गतः ।
इतो कस्माद्वैरिचक्रणागत्य पुरं वेष्टितं । राजोत्थाय युद्धं कर्तुं लग्नः । ततो महद्वलं वीक्ष्य पुरमध्ये भूप: प्रविष्टो दध्यौ । वैरिसेना तु महती तेन किं करिष्यते ! अहं तया खिया
वाहितः शम्दच्छलात् , तव राज्यं वर्धते वर्धते च । वर्धनं विध्यापनं च कथ्यते । दीपो ४ इत्येतद् C. संझकप्रतो नोपलभ्यते ।
20
25
"Aho Shrutgyanam"