Panchashati Prabodh Sambandh

SR No.: 009525
Original Sutra Author: N/A
Author: Mrugendravijay
Publisher: Suvasit Sahitya Prakashan
Publication Year: 1968
Total Pages: 456
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & History
File Size: 9 MB

Page 236

द्वितीयोऽधिकारः
[ १६९ [294] अथ धनदानवशीकारे ग्रामपतिकथा । लोग्णपुरे ग्रामपतिः कृष्णः प्रजाः पाति स्म । तत्रान्यदा तैलिकमोचिके कलिं कुर्वाते स्मेति । त्वया मम छगणानि छन्नं गृहीतानोत्युक्ते वैलिका जगौ-रे घानिके ! मम गृहास्वया गोमयं छन्नं गृहीतम् । एवं मिथः कलिं कृत्वा प्रथमं घाचिका प्रामपतये तैलिकसहोलिकं दस्था स्वं सम्बन्धं कथितवती । ग्रामेशोऽवग ~मा भैषीः, चर्मकारिका दण्डयिष्यते । 5
इतश्चर्मकारपत्नी भूपपल्यै वर्य पादुकायुगं दत्त्वा स्वसम्बन्धं प्राह । त्वया ममोपान्ते स्वातन्यम् । अपराहे द्वे कलिं कुर्वाणे प्रामपत्रिपाश्र्व समेते । स्वं स्वरूपं द्वाभ्यां प्रोक्तम् । राजाऽवग-चर्मकारिकामन्यायिनी दण्डयिष्यते। तेलिकया तैलसहोलिकोपितोऽस्ति । राज्ञा राइयाः पुरः प्रोक्तम् । राझी प्राह-पल्यतम्याधस्ताद्विलोक्यताम् । नोवं वीक्ष्यते । ततो राजा पादुकाद्वयं नवीनमपूर्व दृष्ट्रा प्राह-द्वयोमध्ये कस्या अपि दोषो न । स्वस्वगृहे यानं युवामतः 10 परमन्यायो न कार्यः तेन स्वस्वगृहे गते ।।
इति धनदानवशीकारे ग्रामपतिकथा ।। २९४ ।।
[295 ] अथ ऋणसम्बन्धे सूत्रधारकथा । कस्मिन्मामे भोमस्य सूत्रधारस्य भूरिषु देवेषु आराधितेषु पुत्रोऽभून् । जन्मोत्सवः कृतः । स्वर्ण मयं पालनकं कृतं, तत्रस्यं हिण्डाल यति स्म । क्रमाद्रिकन वर्याहारभूवगादिभिः 16 पोरते पुत्रः ।
___ एकदा स्वोत्सङ्गे कृत्वा पुत्रं रमयन्तं श्रेष्ठिनं दृष्टा साधुः प्राह । पुत्रं दर्श दर्श किं मोद धत्से ! एवं प्राच्य यावत्साधुनिस्ससार तावच्छेष्ठी चकितः। साधोः पदोः पतित्वा प्राह-- त्ययेवं कथं प्रोक्तम् ? साघुः प्राह पृच्छनेन सृतं, पुत्रस्वरूपे प्रोक्ते तव दुःखं भविष्यति ।। नमो बहु कथिते एकान्ते साधुः प्राह--
20 पपपुरे पन्नो वणिग बभूव । स चान्यदा कमळपुरे सिंहवेष्ठिगृहे गतः । तस्यापण मविशति च सिंहाऽन्यदा पञ्चप्रतटकभृतां वासनिकां हट्टमध्ये मुक्त्वा कार्यार्थ गतः । ततअनस्तां वासनिक अन्नं कृत्वाऽन्यत्र मुक्त्वा तत्रापण भामत्योपविष्टः । ततः सिंहो हद्वागतो बामनिकामरा प्राह-स्वया धनं गृहीतम्। चनोऽवग-टं किं जल्पसे ! शपथ लवः क्रमात् साधुभ्यो दानं दत्त्वा चन्द्रो मृत्वाऽयं तव पुत्रो जातोऽस्ति । तेनायं लहन 25 जात्वा गमिष्यति । यदि त्वमेतस्यार्थ न ब्ययिष्यसि तदा सर्वा श्रियमपहरिष्यसि ततः अधारेण पूर्वदत्तं धनं तस्य लेखके धर्म व्ययितं ; ततः स स्वं लानकं लावा परलोकं गतः ।
इति ऋणसम्बन्धे सत्रधारकथा ॥२९५|| [296] अथ मुग्धताया कुटुम्बिधनतत्पत्नीलिम्बडीपुत्रीकथा । ओपुरे धनकौटुम्बिकस्त्र लोम्प्रटोनाम्नी पुत्री बभूव । क्रमाञ्चनपुरे धनदत्ताय सोत्सवं 30
"Aho Shrutgyanam"