Panchashati Prabodh Sambandh

SR No.: 009525
Original Sutra Author: N/A
Author: Mrugendravijay
Publisher: Suvasit Sahitya Prakashan
Publication Year: 1968
Total Pages: 456
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & History
File Size: 9 MB

Page 233

प्रबन्धपश्चशती
[288) अथ परवश्वनद्विजसम्बन्धः । एकस्मिन्ग्रामे द्विजस्य पत्नी पतिवचनासक्ताऽस्ति । एकदा द्विजे ग्रामे गते वैदिका द्विजा-- स्तत्रागताः । तैश्च विप्रगृहं पृष्ठा वैदिकगृहे गत्वा द्रव्यं दत्त्वा क्षीरपूपिकाघृतवरमण्डकमोदका. दिवर्या रसवती कारिता । सतो द्विजा नद्यां स्नानार्थ गताः । इतो द्विजो गृहस्वाम्यागात् रसवत्यादिरन्धनं ज्ञात्वा द्विजोऽवग-इयं रसवती आत्मनो गृहे स्थाप्यते स्वयं मोक्ष्यते तदा वरं । भार्याऽवग-कथमेवं क्रियते परान्नहरणात् । द्विजोऽवग्-तथाऽहं करोमि यथा स्वयं द्विजा यास्यन्ति त्वया मौनमेव कार्य च । ततो अदा द्विजाः स्नानं कृत्वा गतास्तदा द्विजः पिष्पप्पि]लस्य वृक्षस्य शाखां छेत्तुमूवं चटितः । वृक्षशाखां छिन्दानं तं दृष्टा द्विजास्ते जगुः--भो द्विज !
कृष्णवसनस्थानं पिष्प(प्प)लस्त्वया किं छिद्यते ! सोऽवग--पिप्पलपत्रभक्षणं विना ईश्वरनामाङ्किता 10 वृषभा शण्ढा असमारिताः कथं क्षेत्रे वहन्ते । तैरुक्तं-त्वं किमीश्वरनामाङ्कितान् शण्ठान खेटयति ।
द्विजोऽवग-यद्येवंविधा वृषभा न पोष्यन्ते तदा धृतभार्याया अपत्यानि धान्यं विना कथं जीवन्ति । तैरुक्तं-तब गृहे किं धृता पत्नी विद्यते । लेनोक्तं मम प्रामाटस्य चुतमद्यादिसे विनः को द्विजः पुत्री निजां दत्ते । तेरुक्तं --का जातिस्तवपत्न्याः तेनोक्तं-मम व्यसनसेवकस्य यदा
कोऽपि द्विजः स्वां पुत्री न दत्ते तदाऽहं गतो वर्यमोचिकगृहे मां वयं वरं दृष्ट्वा सोऽवग-मम 15 रण्डा पुत्री विद्यते । यदि रोचते तव तदाङ्गोकुरु व तां । ततस्तस्य तां पुत्री वयाँ दृष्ट्वाऽहं
परिणीतवान् । ततस्तयाऽपत्यानि जातानि अमूनि विद्यन्ते । ततस्ते द्विजाः पापिष्टोऽयं पापिष्टोऽयं एवं वदन्त उस्थिताः । तो रसवती तादृशीं त्यक्त्वा गता अन्यत्र । ततो द्विजोऽवक पनि ! यथारुचि इयं रसवती भुज्यतां बुद्धिधनेन गृहीता, न मुधा, तेन पापं न लगति, ततस्तेन स्वेच्छया पन्या युतेन रसवती भुक्ता । इति परवञ्चने द्विजसम्बन्धः ॥२८८॥
[289] अथ मोहेन काष्ठभक्षणसम्बन्धः ।। कस्मिंश्चिद्ग्रामे कोऽपि कौटुम्बिकः पत्नीवियोगात्काष्टभक्षणाय चचाल यदा तदा एको भट्टो धनार्थी प्राहोच्चैः स्वर, भो कौटुम्बिक ! त्वं भाग्यवानसि, त्वं मातापितृपक्षोद्योतकारका स्वर्गसुखमनुभवसि । त्वमस्मारःखाच्छुटितोऽसि इत्यादि जल्पन्तं भट्ट प्रति स प्राह-अधुनैवं
कथं पुनःप्रोच्यते । यदि वर्य काष्टभक्षणं स्वर्गसुखदायकं भवति तदा त्वं कथं न करोषि । 25 अत्र तु दीनादिवचनजल्पनादुदरं बिभर्ति । तत्र स्वयमत्यन्तं सुखं भविष्यति । भट्टोऽबग
कथं त्वयैवं प्रोच्यमानमस्ति । स प्राह-अहं मोहेन काष्टमक्षणं कुर्वाणोऽस्मि । अग्रे को जानाति किं भविष्यति । त्वमपि धनलोभादेवं जल्पनसि किं बहुजल्पने । ततो भट्टो मौनी जातः ।
इति मोहेन काष्ठमक्षणसम्बन्धः ॥२८९||
[290] अथ कुशीलिनीस्त्रीविषये सम्बन्धः । 30 एकस्मिन्पुरे मोधिका पर्याणि खेटकानि रचयति तेनान्यदा नोसलेन चर्मकृताऽन्येन त्यक्ता
बी पत्नी कृता । अत्रान्तरे तस्य अट्टे पुमासो जजल्पुनीसल ! त्वया पली आनीता श्रुता सा
20
"Aho Shrutgyanam"