Panchashati Prabodh Sambandh

SR No.: 009525
Original Sutra Author: N/A
Author: Mrugendravijay
Publisher: Suvasit Sahitya Prakashan
Publication Year: 1968
Total Pages: 456
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & History
File Size: 9 MB

Page 196

द्वितीयोऽधिकारः
ताभिरुक्तं तर्हि लङ्कादिरावणपादादि भूमौ खड्या लेखनीयानि ।
ततस्तया मुग्धस्वभावत्वात् लङ्काब्धिरावणपादादि सर्वं भूमौ लिखितं । रामोऽवग्atta कथं लिखति । ताभिः प्रोक्तं--यो यस्याश्चेतसि विद्यते स तस्या हृदि तिष्ठत्येव । रावणांही आलिख्य प्रणमति सीता ।
[ १२९
ततो रामो दध्यौ - अहं सीतां सतीमेव वेद्मि यस्या हेतवे मनुष्याणां बहूनां संहारः कृतो 5 मया सा त्वेवंविधाऽस्ति । ततो रामो दध्यौ - सर्वाः पत्य एवंविधाः सन्ति, अतः सर्वा - स्त्यक्ष्यामि ।
ततो रामो रात्राकाकी पुरं द्रष्टुं निर्ययौ । एकस्य गोछिकस्य गृहोपान्ते गतः, तदा पत्नी तस्योत्सूरे समागता सती गाब्छिकेनोक्तं त्वमेतावन्तं कालं कुत्रास्थाः ? पल्योक्तं - प्रातिवेश्मकालये । कान्तः प्राह एवं त्वं यास्यन्ती असती भविष्यसि । साऽवग्-एवं यद्यसतीत्वमा - 10 गमिष्यति तदा सर्वाः स्त्रियोऽसत्य एव भविष्यन्ति ।
ततो रुष्टः स यदा गृहाद्वहिः कर्षयितुं लग्नः तदा साऽवग - श्रीरामः सीतां रावणगृहे बहुकालं स्थितामति स्वगृहे स्थापयति, स्वमेवं कथं कुरुषे ?
'अहं रामतुल्यो नास्मि' । एतद्वचः श्रुत्वा पुनः सीतोपरि जातद्विद् सीतां वने तत्याज । इति सीतावनत्य जनसम्बन्धः || २१३||
[214] अथाविचार्य जल्पने क्षत्रिय सूत्रधारपुत्रसम्बन्धः ।
काणककाछिकः कस्यचित्क्षत्रियस्य वृषभौ कस्मैचित्कार्यायानीतवान् । सिद्धे कार्ये तस्य गृहे वृषौ दत्तौ । तेन प्रोक्तं च दृग्भ्यां दृष्टौ ? सोsवग्दृष्टौ । काछिकः स्वगृहे गतः ।
15
इतस्तौ वृषौ गतौ तस्य गृहात्, विलोकितौ सर्वत्र न लब्धौ । स च क्षत्रियो वृषौ मार्गयितुं गतः । काछिकोऽवग- मया पश्यतस्तव तौ दत्तौ, तथापि स क्षत्रियस्तौ मार्गयति सदा, 20 कलिं कुरुते । ततस्तौ मार्गे कलि कुर्वाणो निर्गतौ ।
"Aho Shrutgyanam"
इतः काछिकस्याग्रे क्षत्रियेणोक्तं-भो पुमन् ! अश्वो हन्तव्यः गच्छन्नस्ति । तेन तदाऽसिना हतेऽश्वो मृतः । स चाश्वं मार्गयति । द्वाभ्यां पुनः काछिको देवगृहे गतः दध्यौ च, "अहमेतयोः पार्श्वान्मृतिं विना न छुटिष्यामि " ततस्तयोः सुप्तयोर्मर्तुकामः काछिकः प्रासादस्योर्ध्व चत्वा झम्पामदात् । तदाऽधस्तात्सुप्तस्य सूत्रधारस्योपरि पपात । सूत्रधारो मृतः । सूत्रवारपुत्रोऽपि 25 स्वपितरं याचते । त्रयोऽपि काछिकं दृढं कृत्वा राजकुले गताः । स्वं स्वं लहनकं ममार्गः [ मार्गयामासुः ] स्वं स्वं सम्बन्धं प्रोचुः । काछिकोऽपि स्वसम्बन्धं जगौ । तदा भूपामात्येनोचे'भो क्षत्रियः त्वयोक्तं दृग्भ्यां वृषभौ दृष्टौ ततस्त्वं दृष्टी देहि, असौ वृषभो दास्यति । ततः स मौनं व्यधात् । द्वितीयक्ष त्रियाप्रे प्रोक्तं-खया जिल्ह्वयोक्तं अश्वो हम्यतां ततोऽस्मै त्वं जिह्वां छिवा देहि, ततोऽसौ तुरङ्गमं दास्यति । सूत्रधारपुत्रस्याये प्रोक्तं त्वमपि प्रासादोपरि चदित्वाऽस्य 30