________________
८६ ]
प्रबन्धपश्चशती
केनापि शक्यते, तदा राजाऽवग - सप्तदिनमध्ये चौरो धार्यो मया । एवं प्रतिज्ञां कृत्वा राजा निर्गतः । षटू दिना गताः, सप्तमदिने प्रथमं देवकुले गत्वा देव्या आभरणानि दृष्ट्वा दयो राजात्रायाति चौरः, ततो राजा छन्नं स्थितो यावत् तावत् स स्तेनोऽभ्येत्य पादुके उत्तार्य देवीं नत्वा जगाद यदि मम बहुधनमद्य चटिष्यति तदा तव विशिष्टपूजां करिष्येऽहं । 5 एवं प्रोच्य यावत्स्तेनः पादुके परिधत्ते तावदेका पादुका राज्ञा गृहीता, द्वितीया चौरेण । नष्टचरः पृष्टौ वाहरा धाविता । एकां पादुकां परिधाय क्वचिलयोम्नि क्वचिद्भूमौ चचाल, अग्रे गच्छन् वाहरामागच्छन्तीं दृष्ट्वा पृष्टो अग्रे यतिं कायोत्सर्गस्थं दृष्ट्रा नत्वा सामाकिफलं पप्रच्छ | ततः सामायिकपुण्ये फलं ज्ञात्वा सामायिकं लात्वा तत्रस्थो यावत् स्वं कर्म निनिन्द तदा केवलज्ञानमभूत्तस्य । देवै रजोहरणदानादिमहश्चक्रे । राजाऽपि तत्रागत10 चौरमुत्पन्नकेवलज्ञानं दृष्ट्रा जाताश्चर्यो नत्वा यतिं पप्रच्छ तव कथमेतदन्यायकारकस्य ज्ञानम् ? तेनोक्तं - सामायिकफलं ।
यतः- प्रणिहन्ति क्षणार्द्धेन, साम्यमालम्ब्य कर्म्म तत् । यन्न हन्यान्नरस्तीव्रं तपसा जन्मकोटिभिः ॥१॥
"
ततोऽनेकै: सामायिकफलं ज्ञात्वा सामायिक प्रतिक्रमणादि क्रियते । द्वितीया पादुका 15 राज्ञोऽभूत् ततो राजा पादुकाद्वयं परिधाय बहुषु तीर्थेषु गत्वा देवान् नमस्करोति स्म । प्रतिदिनं सप्ताष्ट सामायिकानि लाति । क्रमात्स्वर्ग गतो, मुक्ति यास्यति ।
इति सामायिकफलविषये स्तेनसम्बन्धः || १३२॥
25
[133] अथ छलजन्पने कमलकथा |
एकस्मिन्पुरे भीमकुटुम्बिकोऽन्यदा कमलं प्रति प्राह-यः शीतेऽतीव पतति निरावरणः, 20 सरसौमध्यस्थस्तपति दीपके तस्मै अहं दीनारपञ्चकं ददामि । स कमलस्तथा स्थितः, रात्रौ दीपकं दृष्ट्वा तप्तः । प्रातः पृष्टं त्वया कथं स्थितं ? सोऽवग्- चन्द्रमहेभ्यगृहस्योपरि दीपिका दृष्ट्वा तप्तः । ततः पचादीनारान् जिगाय ॥ १२३ ||
इति छलजल्पने कमलकथा ।। १३३ ।।
[134 ] अथ परोपकारे श्रेष्ठपुत्रवैद्यसम्बन्धः ।
श्रीपुरे चन्द्रवैद्यो ऽनेकैरौषधैर्लोकाना रोगं फेटयन् बहुधनं गृह्णाति वचयति च । तस्यापणे arat afrayer वैद्यकलां शिक्षितं तिष्ठन्ति स्म । ये विद्यायां कुशलिनो भवन्ति ते औषधदानात् हन्यन्ते । तेन एकस्य वणिजचत्वारः पुत्राः तद्विद्याकुशला जाताः । ते सन्त औषधदानान्मृताः । पञ्चमं पुत्रं माता यदा तदापणे न मुञ्चति तदा पुत्रो मातरं प्रति जगौ मां
तत्र विद्याशिक्षणाय मुञ्च । अहं तथा करिष्ये यथा मां न हनिष्यति । ततः स वैद्यापणे 30 गतः । वैद्यस्याग्रे प्राह--अहं वैद्यकविद्या न जानामि, मुग्धोऽस्मि, यत्त्वं वस्त्रानयनादिक्रियां
"Aho Shrutgyanam"