________________
६६ ]
प्रबन्धपश्चशती
10
श्रुत्वैतन्मालिकः प्राह
पद्मपत्रविशालाक्षि !, पुरे वमति बालिके ! ।
सा मे दहति गात्राणि, शाखावैरोचने यथा ॥२९॥ श्रुत्वैतद्भर्तृ वचो हर्षिता तत्कालमेव द्वारमुद्घाट्य गृहमध्ये नीत्वा मातापित्रोर्मेलितः माता5 पितरौ ननाम, मातापितरौ प्रतिजगदतुः पुत्रम्
दीनौ वृद्धौ गलगात्रौ, आवां दृग्विकलो भृशम् ।
मुक्त्वा कथं सुतैतानि, वर्षाणि दूरतः स्थितः ॥३०॥ पुत्रः प्राह
मातः पितरहं दूरे, मृत्युभीतोऽतिदुःखितः ।
वर्षाण्येतानि कष्टेन, सहमानः स्थितश्विरम् ॥३१॥ ततो गृहद्वारे शय्यायामुपविष्टौ मालिकामालिको वात्ता कर्तुं प्रवृत्तौ तां वाता श्रोतुं नन्दभूपपुत्रोऽरिमर्दनो द्वारे समेत्य शनैः स्थितः । मालिका मालिकं प्रति प्राह-स्वामिन्नहं
वैरोचने शाखावत्कथं भवतो गात्राणि धक्ष्यति । मालिकोऽवग15
मां मा पृच्छसि हे कान्ते !, शर्वरीप्रहरद्वयम् ।
शृणोत्यन्यो वचश्चेन्मे, जायते मरणं ध्रुवम् ॥३२॥ स्त्री प्राह-छन्नं प्रिय ! मनाग्वद ! मालिकोऽवग-रात्रौ छन्नमपि वक्तुं न युज्यते
दिवा निरीक्ष्य वक्तव्यं, रात्री नव च नैव च ।
संचरन्ति महाधूर्ता, बटे वररुचियथा ।। 20 प्रिया बलं कुर्वाणा प्राह-वद स्वामिन् अत्र तु कोऽपि नास्ति, छन्नं निगद्यतां, ततो बालाबलात्कारमलङ्घनीयं मत्वा मालिकोऽवग
नन्द वैरोचनावश्वा-पहती विपिने गतौ ।
अहन वैरोचनो नन्द, मया शाखा प्रकम्पिता ३३।। ___ मालिकाऽवग-स्वामिन् ! विस्तारेण कथय, ततो मालिको पूर्व दृष्टं यथा पत्नावकथयत् । 25 राजा तं मालिकोक्तां पितृमरणवात्ता (श्रुत्वा) खिन्नहृदयोऽभिज्ञानार्थ मालिकगृहद्वारे ताहकभित्तौ इदं श्लोकमालिलेख
नान्देन भ्रमता रात्रौ, पुरमध्ये निरन्तरम् ।
पितृमरणवृत्तान्तो, ज्ञातः सम्यग्नगननात् ॥३४॥ ततो राजा गृहमभ्येत्य वैरोचनव्यतिरिक्तप्रधानानाकार्य प्राह-मम पितुर्मारको मया 30 ज्ञातो नगरमध्ये । प्रधानरुक्तं-महान् लघुर्वा भवतु स मारयिष्यते एव, इत्येवं विचारं कृत्वा
मालिकगृहद्वारे गत्वा स्वकृतं श्लोकं दर्शयित्वा राजा मालिकं प्रत्यवक-द्वारमुद्घाटय । मालिका वक्ति-द्वारं नोद्घाटयामि । मालिको बहुजनसमुदायं दृष्ट्वा छन्नं स्थितः । राज्ञोक्तं-तव भर्ती
"Aho Shrutgyanam"