________________
२५१
श्रुमच्छमीवच्छिखावच्छालावदूर्णावद्विदभृदभि
जितो गोत्रेऽणो यञ् ॥७३६८॥ इत्यादिगणे गोत्रार्थे योऽण् तदन्तेभ्यः स्वार्थे यञ् स्यात्सच द्रिः। श्रुमतोपत्यम् । अण् । तदन्तायञ् । श्रीमत्यः । श्रीमत्यौ । श्रीमताः । शैखावताः । श्रीमच्छब्दादपीच्छन्त्येके।
समासान्तः ॥७॥३॥६९॥ एतत्सूत्रात्परतः पादसमाप्तिं यावत् ये प्रत्ययास्ते समासावयवाः स्युः । ते च समासाधिकारे प्रागुक्ताः।
इति प्रकृताद्यर्थप्रत्ययाधिकारः ॥ शवेश्वरः शाश्वत एष भास्वानसन्निभः पार्श्वविभुर्द्विधाऽपि । पद्माभिसेव्यः सकलार्थसिद्धिं देयात्तदीयस्मृतिनिश्चितानाम् ॥१॥
वहीनरस्यैत् ॥७॥४॥४॥ अस्य णिति तद्धिते खरेष्वादः स्वरस्यैकारादेशः।वहीनरस्यापत्यं वैहीनरिः।
न्यग्रोधस्य केवलस्य ॥७॥४॥७॥ एतच्छब्दस्य यकारस्य समीपे यः स्वरेष्वादिः स्वरस्तस्य वृद्धिप्राप्तौ तत एवं यकारात्प्रागैकारागमः स्यात् णिति तद्विते । न्यग्रोधस्य विकारो नैयग्रोधः।
न्यकोवा ॥७॥४८॥ न्यकोरिदं नैयङ्कवम् न्याङ्कवम् वा ।
न अस्वाङ्गादेः ॥७॥४॥९॥ अप्रत्ययान्तस्य स्वाङ्गादेश्च णिति तद्धिते रवः प्राक् ऐकारौकारौ न स्याताम् । व्यावक्रोशी । व्यात्युक्षी । व्यतिहारे नीहादिश्यो ञ इति । ततो नित्यं अजिनोऽण् इत्यण् । स्वाङ्गादि, खाङ्गस्यापत्यं स्वाङ्गिः। व्याडिः । खागतमित्याह स्वागतिकः । व्यावहारिकः । ।
श्वादेरिति ॥७॥४॥१०॥ श्वादेर्नान्न इकारादौ णिति तद्धिते च प्रागौकारो न स्यात् । श्वभस्त्रयापत्यं श्वाभस्त्रिः । श्वागणिकः।।
इञः ॥७॥४॥११॥ श्वादेरिम् प्रत्ययान्तस्य णिति तद्धिते वा प्रागैकारो न स्यात् । खामो रिदं श्वाभस्त्रम् ।
