________________
सिद्धान्तलक्षणतत्त्वालाकः ।
विधेयताकानुमितौ च कारणत्वम्वाच्यन्तथा चापत्तेरवारणादिति भावः इदन्त्ववधेयं येनसम्वन्धेन यस्यानवच्छेदकत्वन्तेन तदव. च्छिन्नसामानाधिकरण्यग्रहस्तेन सम्वन्धेन तदवच्छिन्नविधेयताकानुमितिप्रयोजकः तविशेषिततादृशसम्वन्धात्मकधर्मावच्छिन्नसामानाधिकरण्यग्रहस्तादृशसम्बन्धात्मकधम्र्मावच्छिन्नविधेयताका. नुमितिप्रयोजक इत्यभ्युपगमेनापत्तिरिति दिधिकृतान्दण्डत्वादे. स्साध्यतावच्छेदकत्वानुधावनं यदस्ति तद्विशेषरूपेण संसर्गत्वा. नभ्युपगमेन अन्यथा साध्यतावच्छेदकतावच्छेदकेतरानवच्छिन्नसावच्छिन्नावच्छेदकत्वीयस्वरूपसम्वन्धावच्छिन्नतादृशप्रतियोगिता. वच्छेदकत्वाभावविवक्षणे दोषाभावात्तदनुधावनमफलं स्यादिति ॥ हेतुतावच्छेदकावच्छिन्नाधिकरणात्वमिति ननुसत्तात्वावच्छिन्नाधि. करणत्वस्यापि हेतावच्छेदकावच्छिन्नाधिकरणातात्वाद्रव्यं विशिष्टसस्वादित्यत्राव्याप्तितादवस्थ्यं वह्निज्ञानत्वसाध्यकवह्निहेतौ महान सीयवह्नित्वावच्छिन्नाधिकरणत्वस्यापि हेतुतावच्छेदकावच्छिन्नाधि. करणस्वरूपत्वादव्याप्तिश्चेत्यतो हेतुतावच्छेदकतात्वावच्छिन्नपाप्स्यनुयोगितावच्छेदकरूपनिरूपितस्वावच्छेदकतात्वावच्छिन्नप्रतियो. गिताकयर्याप्त्यनुयोगितावच्छेदकत्वसम्बन्धावच्छिन्नवृत्तितावदधिः करणत्वन्निवेश्यमेकत्वादः पर्याप्त्यनभ्युपगमे च स्ववृत्तित्वस्वनिपितावच्छेदकताविशिष्टान्यावच्छेदकत्वानिरूपितत्वोभयसम्बन्धेन हेतुताविशिष्टनिरूपकताकाधिकरणत्वम्वा विवक्षणीयं वृत्तित्वञ्च स्वनिरूपितावच्छेदकताविशिष्टान्यावच्छेदकत्वानिरूपितत्वसम्वन्धेन वैशिष्ट्यञ्च प्रागुक्तचतुष्टयसम्वन्धेन एवञ्च महानसीयवह्निसाध्यके समवायेन महानसीयत्वावशिष्टत्वे सति कालिकेन वह्निन्व. विशिष्टे सद्धेतौ कालिकसम्वन्धावच्छिन्नमहानसीयत्वनिष्ठावच्छेद. कतानिरूपितसमवायसम्बन्धावच्छिन्नवह्नित्वनिष्टावच्छेदकताकनिरूपकताकाधिकरणत्वस्य ताशरूपवृत्तिनिरूपकताकाधिकरणत्वेऽपि न क्षतिः अत्र तार्णवह्निजातिमद्वह्निहेतुकयोस्तत्तज्ज्ञानत्वसाध्यकयोस्समवायेन बहित्वविशिष्टत्वे सति कालिकेन वह्नित्वविशिष्टहेतुकतज्ज्ञानत्वसाध्यके च वह्नित्वावच्छिन्ननिरूपकत्वजात्यवच्छिननिरूपकत्ववह्नित्वावच्छिन्ननिरूपकत्वसमवायसम्वन्धावच्छिन्नवह्नित्व निष्ठावच्छेदकताकनिरूपकत्वनिरूपिताधिकरणता आदायाव्याप्तिवार
"Aho Shrutgyanam"