________________
सिद्धान्तलक्षणतत्वालोकः ।
रूपितवृतितानवच्छेदकानुयोगितानिरूपितत्वोभयाभावएव विवक्षण यः लाघवात् नचाभाव एव साध्यवद्वृत्तित्वजगदत्तिभिन्नत्वोभयाभा वो विशेषणमस्त्विति वाच्यमभावस्याधिकरणरूपतापक्षे महानसी यवहृयभावादीनामपि गगनाभावरूपत्वाव्याप्तरन्यथेष्यताम्बा त देव प्रतियोगिवैयधिकरण्यं चात्र प्रतियोगितावच्छेदकसम्बन्धेनैव वाच्यं स्ववृत्तिवाच्यत्ववत्वसम्बन्धेन पटसाध्यकस्थले स्वरूप सम्बन्धावच्छिन्नप्रतियोगिताकघटाभावङ्केवलान्वयिनमादाय लक्ष णसङ्गतिरालोचनीया, नच वह्निगगनोभयाभावस्य विषयितया वह्नित्वविशिष्टस्य स्वरूपेणाभावस्य महानसीयवह्निवृत्तित्वविशिष्टजा. तिमतस्स्वरूपेणाभावस्य स्वरूपेण वह्नयभावस्य च केवलान्वयित. याऽव्याप्तिरिति वाच्यं ताशप्रतियोगितावच्छेदकत्वाभावस्य जग. निरूपितवृत्तितानवच्छेदकानुयोगितानिरूपितप्रतियोगितावच्छेदकस्वीयस्वरूपसम्बन्धावच्छिन्नप्रतियोगिताकस्य विवक्षितत्वादित्यपि निरस्तम् । अत एव साध्यवहृत्तित्वसाध्यतावच्छेदकावच्छिन्नप्रति योगिकत्वोभयाभाबो विवक्षणीयः प्रतियोगिव्यधिकरणाभावमात्रस्य प्रमेयरूपसाध्यप्रतियोगिकत्वादव्याप्तस्साध्यतावच्छेदकावच्छिन्नतिन च प्रमेयवद्वान्वाच्यत्वादित्यत्राव्याप्तिः प्रतियोगिव्यधिकरणाभावीय. प्रतियोगितामात्रस्यैव प्रमेयावच्छिन्नत्वादिति वाच्यं । साध्यतावच्छे. दकताव्यापकतावच्छेदकताकप्रतियोगिताकत्वस्य विवक्षितत्वादिति अत्र साध्यवद्धत्त्यभावीयप्रतियोगितानिरूपितसाध्यतावच्छेदताव्यापकावच्छेदकत्वानिरूपितप्रतियोगिताकत्वमस्य पर्यवसितार्थ इत्यपिहेयम्। कचिदत्र गुरुधम्मस्य प्रतियोगितावच्छेदकत्वे साध्यतावच्छेदकावच्छिन्नत्वयत्किञ्चिद्धत्वधिकरणनिरूपितसम्बन्धितावच्छेदकावच्छिन्नत्वोभयाभाव एव प्रतियोगिताविशेषणत्वेनोपादेयो. लाघवात् वृत्त्यनियामकसम्बन्धसाध्यकव्यभिचारिण्यपि सम्ब. न्धान्तरावच्छिन्नसाध्याभावप्रतियोगितायां व्यभिचारनिरूपकाधिकरणनिरूपितसम्बन्धितावच्छेदकावच्छिन्चत्वविरहेणोभयाभाव. सत्त्वान्नातिव्याप्तिः नच धूमवान्वङ्करित्यत्र धूमत्वच्छिन्नसंयोगेन साध्यतायामतिव्याप्तिः अयोगोलकनिरूपितसाध्यता. वच्छेदकसम्बन्धावच्छिन्नवृत्तित्वाप्रसिद्धरिति वाच्यं साध्यताव. च्छेदकसम्बन्धातिरिक्तसम्बन्धावच्छिन्नत्वसाध्यतावच्छेदकावच्छि
"Aho Shrutgyanam"