Page Text
________________
२८
सिद्धान्तलक्षणतत्वालोकः । वेन पूर्वकल्पवत्साध्यतावच्छदकतास्वानवच्छिन्नत्वंसाध्यतावच्छेदकतात्वनिष्ठावच्छेदकताभिनावच्छेदकत्वानिरूपितत्वरूपन्नात्र वाच्यमि. तिचेदुच्यते वृत्त्यनियामकसम्बन्धस्याभावप्रतियोगितावच्छेदकत्वाभावपक्षे साध्यतावच्छेदकवृन्यनियामकसम्बन्धेन साध्याधिकरणे सम्वन्धान्तरावच्छिन्नसाध्याभावमात्रस्य यत्र स्ववृत्तिभेदीयतत्परमापुत्वावच्छिन्न प्रतियोगित्वसम्बन्धेनैतत्परमाणुसाध्यकपरमाणुत्व हेतौ व्यभिचारिणि वृत्तित्वं तत्रातिल्याप्तिरत्र कल्ये दुरुद्धरा सिद्धान्ते स्व. तिव्याप्तिशङ्कानेति यदि च गगनादेस्स्वरुपेण वृत्तिमत्वपक्षे प्रतियोगिताधम्मिकोभयाभावघटितलक्षणस्य वक्ष्यमाणत्वन तत्र वृत्यनियामकसम्बन्धस्याभावप्रतियोगितावच्छदकताया अभ्युपगन्तव्यत्वादवच्छेदकतामिकोभयाभावस्य वा विवक्षणीयत्वादत्रापि वृत्यनियामकस्य प्रतियोगिताधच्छदकत्वमङ्गीकार्य प्रतियोगितावच्छेदकतायां साध्यवदृत्त्यभावीयप्रतियोगितानिरूपितत्वसाध्यतावच्छदकतात्वानव. च्छिन्नत्वोभयाभावाववत्वं साध्यतावच्छेदकतात्वानवच्छिन्नावच्छेदकतावच्छेदकत्वीयस्वरूपसम्बन्धावच्छिन्नतदवच्छेदकत्वाभववत्वं साध्यतावच्छेदके प्रतियोगिकाबच्छदकताघटकसम्बन्धन प्रतियोगिताव. च्छेदकानधिकरणत्वघटित प्रतियोगिवैयधिकरण्यं च वा विवक्षणायन हि महानसीयवाह्निमदभावमादायाव्याप्तिवारणायावच्छेदकतायां साध्य तावच्छेदकतदितरोभयानवच्छिन्नत्वं समवायनवह्निमदभावमादाया. व्याप्तिवारणाय साध्यतावच्छकावच्छिन्नत्वसाध्यतावच्छदकसन्बन्धावच्छिन्नत्वोभयाभाववत्त्वम्बा विवक्षणीयमिति विभाव्यते । त. दापि गगनादेरवृत्तित्वपक्षीयप्रतियोगितानवच्छेदकसाध्यतावच्छेदकघटितयथाश्रुते तदितरोभयानवच्छिन्नन्वमेव प्रतियोगिताविशेषणं वक्तुमुचितमणुरपि विशेषोध्यवसायकर इति न्यायात् । ननु गग. नादेः स्वरुपेण वृत्तित्वपक्ष किमित्यतिलमुभूतस्य साध्यतावच्छेदकतात्वानवच्छिन्नत्वघटितस्यानुपदोक्तस्य न लक्षणत्वमिति चेत्तस्य ल. क्षणत्वन्तु न वारयामः सद्धेतोः किन्त्वनुमित्यनुकूलव्याप्तित्वन्तथासति प्रकृतानुमितित्वानवच्छिन्नत्वघटितोभयाभावस्य साध्यतात्वान. वच्छिन्नत्वघटितोभयाभावस्य साध्यतानिरूपितसंसर्गत्वतदव. वच्छेदकत्वतत्त्वाद्यनवच्छिन्नत्वघटितोभयाभावस्य साध्यतावच्छेदकावच्छिन्नप्रकारतात्वाद्यनर्वच्छिन्नत्वघटितोभयाभावस्य च व्याप्तिघ.
"Aho Shrutgyanam"
| SR No. | 009520 |
| Book Title | Siddhanta Lakshan Tattvaloka |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmadattasuri |
| Publisher | Vidya Vilas Yantralaya |
| Publication Year | 1925 |
| Total Pages | 202 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 6 MB |