Page Text
________________
सिद्धान्तलक्षणतश्वालोकः ।
जात्यभावाभावप्रतियोगिमत्ताग्रहावरोधिताघटकसमवायेन
२६
साध्य
वद्वृत्तित्वाप्रसिद्ध्याऽभावान्तरमादाय जात्यभाववान्वाच्यत्वादित्यत्रातिव्याप्तिरिति वदन्ति तदसत् सभ्यवद्यत्किञ्चिन्निरूपितस्वरूपसम्बन्धावच्छिन्नवृत्तित्वाभाववत्स्वप्रतियोगिमत्ताग्रहविरोधिता
घटकसम्बन्धावच्छिन्नाधिकरणत्वानिरूपकत्वस्य विवक्षितत्वात् वस्तुतस्तु स्वपदमत्र न लक्षणघटकाभावपरं किन्तु साध्यवद्वृत्त्यभावपरमिति यथाश्रुत एव हि न दोषस्य सम्भव इति यत्तु कपिसंयोगाभावस्य तद्व्यक्त्यभावस्य च साध्यवद्वृत्तित्वेन लक्षणाघटकतया प्रतियोगिवैयधिकरण्यमनवच्छेदकत्वं च नानुसरणीयम् इति तत्तुच्छम् । अव्याप्यवृत्तित्वज्ञानस्योत्तेजकत्वपक्षेऽपि शुद्धस्वरूपेण तादृशेन संयोगाभावस्य साध्यवद्वृत्तितया संयोगी सत्त्वादित्यत्रातिव्याप्तेर्वारणा. य निरवच्छिन्नत्वाविशेषिततादृशसम्बन्धेनैव साध्यवद्वृत्तित्वस्य वा च्यत्वादव्यांतेः नच गुणावृत्तित्वावच्छिन्नाभावस्य साध्यवद्वृत्ति त्वविरहादतिव्याप्तिविरहेण निरवच्छिन्नत्वम्न विशेषणमितिवाच्यं सम्बन्धविशेषावच्छिन्नत्वस्याविशेषणत्वे स्ववृत्तिभेयवहित्वावच्छि नप्रतियोगितास्वरूपान्यतरसम्बन्धेन साध्यतावच्छेदकतत्वविशिष्टस्य समवायेनाभावमादाय वह्निमान्धूमादित्यादावव्याप्यापत्तिरि त्यनवच्छेदकत्वानुसरणस्यावश्यकतया गुणावृत्तित्वावच्छिन्नाभा वमादायातिव्याप्तिवारणासम्भवात् यदि च परंपरासम्बन्धेन संयोगत्वविशिष्टाभावं व्याप्यवृत्तिमादाय नातिव्याप्तिरित्युच्यते तदा स म्बन्धविशेषेण हेतुसामानाधिकरण्यस्य वाच्यतया यथासन्निवेशे, न प्रतियोगिवैयधिकरण्यस्य वैयर्थ्यमिति गृहाण एतेन संयोगसाध्यकव्यभिचारिण्यतिव्याप्तिवारणाय स्वप्रतियोगिमत्ताबुद्धिविरोधिताघटकसम्बन्धस्य निरवच्छिन्नत्वविशेोषितत्वे तद्वृक्षवृत्तिकपिसंयो निरवच्छिन्नस्वरूपेण
गाभावतद्वृक्षवृत्तिकपिसंयोगाभावान्यतरस्य
साध्यतायां वृक्षत्वे सद्धेतौ प्रत्येकाभावमादायाव्याप्तिवारणायानवच्छेदकत्वानुसरणं सति च तस्मिन्नतिव्याप्तिवारणाय निरवच्छिन्नत्वस्य विशेषणत्वमित्यन्योन्याश्रयोऽप्यपास्तः साध्यवद्वृत्यभावीयत्वञ्च साध्यवनिरूपितवृत्तित्वावच्छेदकानुयोगिताविशिष्टत्वं वाच्यं तेन विशिष्टसत्ताभाववाञ्जातेरित्यादौ नातिव्याप्तिः वैशिष्टयञ्च स्वनिरूपि तत्वस्वनिष्ठानुयोगित्वानिरूपितत्वोभयसम्बन्धेन तेन साध्यवन्निरू
" Aho Shrutgyanam"
| SR No. | 009520 |
| Book Title | Siddhanta Lakshan Tattvaloka |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmadattasuri |
| Publisher | Vidya Vilas Yantralaya |
| Publication Year | 1925 |
| Total Pages | 202 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 6 MB |