Page Text
________________
सिद्धान्तलक्षणसश्यालोकः ।
शिष्टसंसर्गश्वे प्रमेयामानन्तरं घंटं जानामीत्यनुव्यवसायापत्तिरितिवाच्यम् सुल्पम्यायेन घटत्वमात्रविशिष्टविषयकज्ञानसाधकानुव्यवसायस्य घटजानामीत्येतद्भिवस्याभावा तस्य व केवलवत्वविशि टविषयकज्ञान प्रमेय घटत्वविशिष्टविषयकज्ञानयोः शुद्धघटत्वविशिष्टवैशिष्टधावगाहित्वेऽपि प्रमात्व प्रमेयघटशान विलक्षण शुद्धघटज्ञानग्राहकत्वानुपपत्ते स्तस्यचतदभावे ग्राहकान्तराभावन तज्ज्ञानस्यैवालीकत्वापत्ते रितिविशिष्टघटज्ञानेशुद्धघटत्वविशिष्टस्याप्य सत्वमभ्युपेयंस्यात् भवतिचेत्सत्व विशेष्यविधवा शुद्ध घटत्वविशिष्टस्य तत्रविषयत्वादेवेतिगृहाणे त्यलमप्रस्तुतजल्पनेन ॥
व्याप्यवृत्तितयेति । ननु तत्क्षणान्यवृत्तित्वविशिष्टप्रमेयस्य कि भुत्वविशिष्टप्रमेयस्यवा नधिकरणदेशस्य प्रसिद्धतया तस्याव्याप्यवृत्तित्वेन तत्साधकस्यै तल्लक्षणलक्ष्यतया तत्राव्याप्तिस्सम्भवत्येवेतिचेन्न तत्सम्बन्धावच्छिन्नवृत्तिताविशिष्टस्य तेनैवसत्व धान्येनेतिमते स्वरूपसम्बन्धावच्छिन्नवृतित्वस्य साध्यविशेषणत्बे कालिकेनसाध्यत्वासम्भवा त्कालिकसम्बन्धावच्छिन्नवृत्तित्वस्यतथात्वेच स्वरूपेण तदनधिकरणत्वस्य वस्तुमात्रेसत्वेन तादृशानधिकरणस्य कालनिष्ठाभावावच्छेदकत्वासम्भवा दन्यथासंयोगेनरूपानधिकरणघटादेरपि कालनिष्ठावच्छेदकत्वापत्तेः- कालस्यचकालनिष्ठाभावाधिकरगतायामवच्छेदकत्वानभ्युपगमेन तत्क्षणस्यतत्क्षणान्यवृत्तित्वविष्टप्रमेयाभावावच्छेदकत्वासम्भवादित्याशयः । यद्वायादृशप्रतियोगितावच्छेदकावच्छिन्न प्रतियोमित्व सामान्ये साध्यतावच्छेदकावच्छिन्नत्व साध्यतानिरूपित संसर्गतावच्छेदकधर्मावच्छिन्ननिरूपितस्व हैत्वधिकरणीभूतयत्किश्चिद्यक्तानुयोगिकसंसर्गनिरूपितत्वे दतिया-: भाव स्तादृशप्रतियोगित्वस्य लक्षणघटकत्वमभिमत इति घटत्वा वच्छिन्नप्रतियोगित्वस्य प्रमेयत्वाद्यनवच्छिन्नतया घटाभावप्रतियो गित्वस्य लक्षणघटकत्वसम्भवइतिभावः ॥
अतएवेतीति, ननुसमवायस्य भिन्नत्वे ऽपि कालिकसमवायोभयसम्बन्धेनसत्तासाध्यके समचायेनव्यभिचारिणिसत्वेऽप्रतिव्याप्तिः साध्यतावच्छेकसम्बन्धसामान्यान्तर्गत समवाब भयाभावविरहा दितिसमवायैक्यमतानुसरण निर्वाजमितिवेश संसर्गतावच्छेदकमाअभेदेवसंसर्गताभेदे संसर्गताधर्मिकोभयाभावविवक्षायान्दोषाभा
"Aho Shrutgyanam"
१८९.
| SR No. | 009520 |
| Book Title | Siddhanta Lakshan Tattvaloka |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmadattasuri |
| Publisher | Vidya Vilas Yantralaya |
| Publication Year | 1925 |
| Total Pages | 202 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 6 MB |