Page Text
________________
सिद्धान्तलक्षणतच्चालोकः ।
म्याय्यत्वमस्वरसोऽभिमतस्तर्कालङ्कारस्येति
सनियमेनोभयसाध्यकस्थलातिव्याप्तौ प्राधान्य सत्ये ऽप्युत्तराभिधान. स्याशक्यत्वादुपेक्षणमित्युक्तम् तत्संदर्भ सौष्ठवातिलोभादितिवेदित. व्यम् तत्रासमासेन संदर्भशुद्ध्यर्थमुभय साध्यकस्थलस्यपश्चादुक्तेरेवध्येयम् ॥ ० ॥ विशिष्टधर्म्मावच्छिन्नाधेयत्वस्यातिरिक्तित्वेऽति, तथा च वि. शिष्टसत्वसत्वयोरनतिरिक्तत्वेन गुणनिरूपिताधेयत्वस्य सत्तात्वावच्छेदेनतत्रसत्वेऽपि गुणनिरूपिताधेयत्वस्य विशिष्टसत्तात्वाव च्छिन्नाधेयत्वातिरिक्ततया नवच्छेदकविशिष्टसत्तास्वावच्छेदेन दभावस्तत्रवर्ततपत्र तयोरतिक्तत्वे मानञ्च सत्वं गुणवृत्तिनविशिष्ट. सत्वमितिप्रतीतिरिति प्रतियोगितावच्छेद की भूतधर्म्मावच्छेदेन स्वप्रतियोगित्वसमानाधिकरणाभावाप्रतियोगियत्किंचिद्धेत्वधिक
१७०
त
रणनिरूपितवृत्तित्वाभाव ऋत्व रूपानुपदोक्त प्रतियोगिवैयेधिकरण्यपर्य नवाग्रन्थासङ्गतिरित्याश
बसितार्थघांटतलक्षणेनातिव्याप्तिसंभवो यः । नचप्रतियोगितावच्छेदकावच्छेदेनेत्यनुक्तौ सत्तावान् जातेरित्यत्रविशिष्टसत्तात्वावच्छेदन सप्ताभावप्रतियोगिनि गुणवृत्तित्वाभावसत्वेन तस्यलक्षण घटकत्वाव्याप्तिसम्भवेतत्परित्यागोनोचितइति वा च्यम्, स्वप्रतियोगिवृत्तित्वस्यनिरवच्छिन्नविशेषणतयाविवक्षायां
भेदगर्भब्यापकतापाआदरेऽव्याप्ति
फलाभावेन व्यापकत्वासंभवात् परिहाराय वृत्तिभिन्नत्वर वस्यैव वि व्याप्यतयाविवक्षितत्वादिति । केचेतुकि शिष्टभ्रमविच्छिन्नाधयत्वस्यातिरिक्तत्वोक्त्या स्वप्रतियोगितावच्छेद
कावच्छ्रिद्मवृत्तित्वसामान्ये हेत्वधिकरणयत्किचिद्व्यक्तिनिरूपितत्वा. भावस्य लक्षण घटकत्वमभिमतमितिवदन्ति, तदसद जात्या दिसाक कातिव्याप्तेिर्वक्ष्यमाणाया अलग्नकत्वापत्तेः । यन्तु यत्किञ्चिद्धत्वधिः करणनिरूपितवृत्तित्व सामान्यं स्वप्रतियोगितावच्छेदकानवच्छिन्न मिति तद्यथाश्रुताननुगुणं तत्रसामान्यपदस्य प्रतियोगिनासम्बन्धाव्याख्यानेतु रमणीयमेवेति ॥ ● ॥
विशिष्टनिरूपितेति, 'विशिष्टधम्र्म्मावच्छिन्नेत्यर्थः, गुणेविशिष्टसत्वश्वेतिप्रतीतेः गुणेऽसमवायित्व भ्रमकालोत्पन्नायाः विशिष्टसत्वा भावविषयकत्वावश्यकत्वे भ्रमविगमदशायामपि तदभावविषयकत्व स्यैवयुक्तत्वा द्विशिष्टसत्वन्न गुणवृत्तीत्यत्रापिहि विशिएसन्तात्वावच्छे देनगुणः नरूपितवृत्तित्वाभावस्याविषयत्वा द्विशेष्य वृत्तित्वे विशिष्टश
"Aho Shrutgyanam"
| SR No. | 009520 |
| Book Title | Siddhanta Lakshan Tattvaloka |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmadattasuri |
| Publisher | Vidya Vilas Yantralaya |
| Publication Year | 1925 |
| Total Pages | 202 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 6 MB |