________________
सिद्धान्तलक्षणतत्वालोकः ।।
१६७
समवायसम्बन्धावच्छिन्नवाहित्वनिष्ठावच्छदकताकनिरूपकतायामपि. सत्वेना तिव्याप्तेवारणाय साध्यातावच्छदकताकसंसर्गताव-. उछेदकतात्वावच्छिन्नपर्याप्त्यनुयोगितावच्छदकरूपवृत्तित्वस्थविवक्षणत्यित्वात् वृत्तित्वश्च व्यासज्यवृत्त्यवच्छेदकतापक्षे स्वः निरूपितसंसर्गतावच्छेदकतात्वावच्छिन्नपर्याप्त्यनुयोगितावच्छेदक. त्वसम्बन्धावच्छिन्नमवच्छेदकत्वनिष्ठ मितरथा स्वावच्छेदकताघ. टकसंसर्गतावच्छेदकतात्वावच्छिन्नपर्याप्त्यनुयोगितावच्छेदकत्वसम्ब न्धावच्छिन्न निरूपकत्वनिष्ठमेवबोध्यम् । य समवायेनवाहित्वधिशिष्टसाध्यके तत्तद्वयनुयोगिकसमवायेन वतित्वावशिष्टविषयकज्ञानत्वहेतौ तद्वयनुयोगिकसमवायनवह्नित्वविशिष्टनिरूपकत्वमादायातिव्याप्तिवारणाय रूपवृत्तित्वनिवेशनीयमिति तन्न एतत्कल्पेविशेषरूपेणसंसर्गत्वास्वकिारा दन्यथा वह्नित्वप्रतियोगिकसमवायेनवह्नित्वविशिष्टसाध्यकसद्धेतो प्रतियोगिव्यधिकरणाभावाप्रसिखे रव्याप्स्यापत्तेः । नचैवं घटान्यत्वविशिष्टवाच्यत्वसाध्यकेप्रागुक्तातिव्याप्तः कागतिरितिवाच्य प्रतियोगिताविशिष्टनिरूपकत्वस्यैवप्रतियोगितावच्छेदकगतरूपवृत्तित्वम्विहायविवक्षितत्वात् वैशिष्टयन स्वनिरूपितावच्छेदकसाविशिष्टान्यावच्छेदकत्वानरूपितत्व स्वतित्वोभयसम्बन्धन वृत्तित्वा स्वनिरूपितावच्छेदकताविशिष्टान्याधच्छेदकत्वानिरूपितत्वोभयसम्बन्धन चैशिष्टयचोभयत्र स्ववृत्ति. स्वविकलचतुष्टयसम्बन्धेन तत्रचकालिकेनरूपत्वविशिष्टसाध्यके वि. बयितयारूपत्वविशिष्टत्वसति कालिकेनरूपत्वविशिष्टाभावमादायाव्या तिवारणाय साध्यतावच्छेदकताघटकसंसर्गतावच्छेदकतात्वावच्छि. अपर्याप्त्यनुयोगितावच्छेदकरूपवृत्तित्वम्बिवक्षणीयम् । एतेन म. हाकालान्यत्वविशिष्टघटत्वावच्छिन्ननिरूपकतायां समवायेनवहित्यविशिष्टस्य विषयितयासाध्यतायांसद्धतौ तद्ववचनुयोगिकसमवायेनवह्नित्वविशिष्टाभावमादायाव्याप्तिवारणाय विवक्षितस्यरूपवृत्ति त्वस्यसम्पत्तये स्वनिरूपितसाध्यतावच्छदकताघटकसम्बन्धावच्छिन्नावच्छेदकतानिरूपितसंसर्गतावच्छेदकतात्वावच्छिन्नपर्याप्त्यनुयोगितावच्छेदकत्वसम्बन्धेनवतद्वाच्यं निरूपकतावच्छेदकतायामेववातद्विशेषणम् । घटकञ्चलाध्यतावच्छदकताघटकसम्बन्धावछिमत्वन्नपाप्तिगर्भमितिनिरस्त मुक्तदोषतावस्थ्यात् विशेषरूपे.
"Aho Shrutgyanam"