________________
१४२
सिद्धान्तलक्षणतत्वालोकः ।
न्ताभावत्वरूपानुयोगित्वावगाहिनी तदात्यन्ताभावध्वंसादिबुध्योर्ने. करूपेणप्रतिबन्धकत्वसम्भव इति चिन्त्यम् ॥
विभावनीयमिति, इदानीं गौर्नास्तीति बुखेस्सर्वानुमताया अप. लापरवचिन्तावीजम् नचतकालिकेनाभाववत्वंविषयः तदोबिद्यमा. नतादशायामपीदानीन्तद्रौर्नास्तीतिप्रत्ययापत्तः नचसमवायादिस. म्बन्धावच्छिन्नप्रतियोगिताकाभावोविषयः प्रतियोग्यभाधान्ययस्यतु. ल्ययोगक्षमत्वेनेदानींगौरित्यत्रकालिकेनगोमत्वस्यप्रतीतत्वेननसात. संबन्धावच्छिन्नाभावबोधस्यैवानुभविकत्वादिति । _नन्विदानीमश्वइत्यादि। अत्रकालवृत्तितावच्छेदकत्वंदेशेभ्युपे. स्येदानींकालेऽश्वेचस्वरूपतएवगोत्वाभावस्याभ्युपगम्यतयाश्वश्वका. लेपिस्वरूपतएवतत्सत्वमङ्गीकृत्यकालाश्वोभयवृत्तित्वकोत्वाभावबिष. यस्तामितिचे देवन्देशवृत्तितायांकालस्याप्यवच्छेदकत्वन्नस्यादिदानींगेहेगौ स्तीत्यत्राप्युक्तयुक्त्यावृत्तित्ववयस्यैवविषयत्वसम्भवा अचेष्टापत्ति रनुभवविरोधा दन्यथागोस्तद्गेहेविद्यमानत्वदशायामिदानींगेहेगौनास्तीतिप्रतीतिरपिस्यात् ॥ गेहेकालान्तरावच्छे. देनतत्कालेचदेशान्तरावच्छेदेनगवात्यन्ताभावस्याभ्युपगततयावृत्ति. त्वद्वयावगाहित्वेऽवाधितत्वात् तस्या अपीष्टत्वेभवतिभवतांमतिर्जा. नातुतथैवभवाकिमनुरोधेनचरणपातेनापिवयन्देशकालादीनामवच्छे. दकत्वमझीकारयामइत्याखण्डलार्थः॥
प्रतियोग्यारोपस्तजन्येति,। आरोपस्यजनकताचोपलभ्येतेत्येव. मापत्तिद्वाराबोध्यति ।
पूर्वोत्तरकालावेवेति, अयमिदानींयदिस्वाश्रयोत्तरकालकत्वसं. सर्गेणघटवान्स्यात् घटवत्वेनोपलभ्येत इतिध्वंसप्रत्यक्षे अयमिदा. नीस्वाश्रयपूर्वकालकत्वसम्बन्धेनघटवानस्यात्तत्वेनोपलभ्यत इति प्रागभावप्रत्यक्षेकारण मित्युत्तरकालपूर्वकालयोः सम्बन्धघटकत्वात् सम्बन्धत्वमित्याशयः ॥
चक्रकादिप्रसङ्गति, स्वग्रहसापेक्षग्रहसापेक्षग्रहसापेक्षग्रहविष. यत्वेनस्वभित्रत्वप्रसङ्गइत्यर्थः स्वमत्यन्ताभावत्वं तद्ग्रहसापक्षोनिय. मग्रह स्तत्सापेक्षस्संसर्गाभावत्वग्रह स्तत्सापेक्षत्वस्यात्यन्ताभावत्वप्रहेसत्वा दापादकसत्वं चक्रकप्रसनव्याप्यावात्माश्रयान्योन्याश्रयः समावितिनतौदर्शितावितिबोध्यम् ॥
"Aho Shrutgyanam"