Siddhanta Lakshan Tattvaloka

SR No.: 009520
Original Sutra Author: N/A
Author: Dharmadattasuri
Publisher: Vidya Vilas Yantralaya
Publication Year: 1925
Total Pages: 202
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 6 MB

Page 105

सिद्धान्तलक्षणतयालोकः। यावृत्तित्वानुपपत्तिवारणाय स्वावच्छेदकसन्बन्धावच्छिन्नत्वस्यचनि. वेशः । यद्धावस्तुमदन्यत्वमुभयावृत्तित्वं वस्तुमत्ताचस्ववृत्तित्व स्व. निष्ठप्रतियोगिताकभेदधद्वृत्तित्वोभयसम्बन्धेन अत्रापिपूर्ववदोषधारणायभेदःप्रतियोग्यवृत्तित्वेनविशेषणीयः स्वनिरूपितस्व स्थनिरूपकवृत्तित्वोभयसम्बन्धेन स्वनिष्ठप्रतियोगिताविशिष्टानुयोगित्वावच्छिन्नाधिकरणत्वं स्वनिष्ठप्रतियोगितात्वावच्छिन्ननिरूप्यतानिरूपि. तनिरूपकतावच्छदकधर्मावच्छिन्नाधिकरणत्वंवानिवेशनीयम् अस्यापिचयेनरूपेणोभयावृत्तित्वाम्ववक्षितंवस्तुविशिष्टतद्धर्मावच्छिन्नसंबंधित्वाभावएवतात्पर्यम् वैशिष्टयंच स्वनिरूपितत्व स्वनिष्ठप्रतियोगि. तात्वावच्छिन्ननिरूप्यतानिरूपितनिरूपकतावच्छेदकावच्छिन्नाधिकरणतावनिरूपितसम्बन्धिताविशिष्टत्वोभयसम्बन्धेन वैशिष्टयमभावप्रतियोगित्वंच पूर्वोक्तसम्वन्धेरेचग्राह्यमिति । अथवाद्वित्वावच्छिन्नमिरूपितवृत्तिन्वसामान्ये यनिष्ठत्व यत्सम्बन्धावच्छिन्नत्व यद्धर्मा. वच्छिन्नत्वतत्रितयाभाच स्तत्त्वंतेनसम्बन्धनतेनरूपेणचोभयावृत्ति. स्वम्बोध्यम् सर्वचेदंशब्दानुगमानुराधेनोक्तम् प्रकृतेच स्वप्रतियोगि. निरूपितस्वरूपसम्बन्धावच्छिन्नवृत्तित्व खानुयोगिनिरूपितस्वरूप. सम्बन्धावच्छिन्नवृत्तित्वोभयसम्बन्धेन भेदविशिष्टान्यत्वेसति स्वरूपसम्बन्धनवृत्तित्वादिकमेवतद्वाच्यमित्यलम् ।
"तेनति" उभयावृत्तिधर्मवदर्थकविशेषपदोपादानेनसम्बन्धस्ययस्वतस्वनसामान्योक्तव्याप्तीप्रवेशनचेत्यर्थः। "सिंद्धसाधनमिति" सि. द्धस्यसंयोगसम्धावच्छिन्नसंयोगत्वावच्छिन्नाभावस्य साधनमित्य. र्थः सामान्यव्याप्तिवलाद्विशेषतौपक्षधर्मत्वग्रहाद्विशेषसाध्यसिद्धा. वपि सामान्यव्याप्तःसम्बन्धविशेषावच्छिन्नत्वाविशषितप्रतियोगिता. काभावत्वेनैव हेतुसाध्यघाटततयातज्ज्ञानात्संयोगीययावद्विशेषाभा. पक्षधर्मत्व ग्रहदशायार्मापसंयोगत्यावच्छिन्नाभावत्वेनैवाभावेनुमि.. तिविधेयत्वस्यसवितयातादृशानामतौविशेषसाध्यसिद्धित्वेनसंयोग सम्बन्धावच्छिन्नसंयोगत्वावच्छिप्रप्रतियोगिताकाभावग्रहस्यप्रतिबं. धकत्वनसिद्धसाधनमितिभावः । “व्यभिचार इति" तद्धर्मावच्छिन्नाभावरूपसाध्याप्रसिद्धिधारणाय स्वावच्छिन्नप्रतियोगिताकाभाववत्व. सम्बन्धेनतद्धर्मस्यसाध्यत्वेवोध्यम् । अथसाध्यतावच्छेदकसम्बन्धावच्छिन्नसाध्याभावववृत्तित्वस्यै.
"Aho Shrutgyanam"